Bariatrik Cerrahi Ameliyatlar Nelerdir?
BARİATRİK CERRAHİ AMELİYATLAR NELERDİR?
Şişmanlık sorununu yenmek ve hastanın zayıflamasını, zayıfladıktan sonrada o kiloda kalmasını sağlayan ameliyatlara “ Bariatrik Cerrahi” denir. Aşırı şişmanlığın kalıcı tedavisinde günümüzde kabul gören en etkili yöntem bu ameliyatlardır. Bu ameliyatlar ile hastanın 40 - 100 kilo vermesi sağlanır ve yeniden kilo alımının önüne geçilir. Şişman kişilerde sıklıkla görülen şeker hastalığı, kalp ve damar hastalıkları, eklem problemleri ve daha kırka yakın hastalıkta düzelme görülür. Yapılan çalışmalarda Bariatrik Cerrahi'nin başarı oranının % 75-80 arasında olduğu saptanmıştır.
Bariatrik Cerrahinin amacı, hastanın zayıflaması, sağlıklı ve kaliteli yaşam sürmesidir.
Şişmanlık ameliyatlarında iki yöntem kullanılır. Biri; yemek yemeyi kısıtlayacak mide küçültücü ameliyatlar ve diğeri de buna ek olarak yapılan sindirim alanını ( yani ince bağırsağı) kısaltan ameliyatlardır.
Mide Bandı
Mide bandı, mide hacmini küçülten ameliyatlar grubundandır. Diğer ameliyatlara göre en önemli avantajı, herhangi bir organı kesmeye, çıkartmaya veya iki farklı organı birbirine dikmeyi gerektirecek bir işlemin yapılmamasıdır. Tüm yapılan, yemek borusunun bitip midenin başladığı bölgeye, belinizdeki kemer gibi bir aletin midenin etrafına sarılmasıdır. Bu sayede hasta midesinin sadece 5'te 1'ini kullanabilir. Midenin üst kısmının boşalması en az 3-4 saat sürer ve bu süre içinde başka bir gıda yenilemez sadece belli miktarda sıvı alınabilir. Alınan ve yavaşça midenin alt kısmına geçen gıdalar normal sindirim sistemi koşullarında sindirilir. Tekrar yemek yiyebilmek için hastanın acıkması, en erken 5 saat sonra olur.
Bu nedenle bu ameliyattan sonra üç öğün yemek yemek yeterli olur. Mide bandından beklenilen ayda 4-6 kilo zayıflamayı sağlamasıdır.
Mide Balonu
Endoskopi ile midenin içine konulan hava veya sıvı ile şişirilen silikondan yapılmış yuvarlak cisimdir. Mide balonunun iki amacı vardır. İlki, mide içinde yer kaplayacağı için yeme miktarını azaltmasıdır.
İkinci amaç ise, mide duvarına devamlı olarak değerek tokluk yaratıcı impulsların beyine gitmesi sağlanmaktadır. Balon midenin içinde yer kapladığından alınan az gıda bile tokluğun hissedilmesine neden olur. Balon mide içine kalem kalınlığında bir lastik boru ile yutturulur.
Mide içinde yaklaşık 600-700 cc. hava veya serum fizyolojik ile şişirilir. Yeterli basınç sağlandıktan sonra balon mide içinde bırakılır ve sonda ile endoskop ağızdan dışarı alınarak işleme son verilir. Mide balonunun kullanım süresi 8-10 aydır. Bu süre dolduktan sonra yine endoskopik yolla balon çıkarılır. İlk balon çıkarıldıktan en az bir ay sonra ikinci balon konulabilir. İstenilen kilo verme hızı aylık 2 ile 4 kilo arasındadır. İlk altı aylık sürede elde edilen 20 - 25 kiloluk kayıp balon çıkarılmadan önceki son 2-3 ayda korunursa kalıcı olması sağlanır.
İmplant Mide Balonu Nedir?
Bu ameliyatsız, endoskopik yolla mideye konulan bir başka balon tipidir.Diğer mide balonları mide içinde serbest olup hareket edebilirken bu balon mide duvarına sabitlenir ve cilt altına konulan bir mekanizma ile şişkinliği istenildiği gibi ayarlanabilir.
Balon hastanın yeme miktarına ve kilo verme hızına göre balon içine hava verilerek yeterli doygunluk sağlanıncaya kadar şişirilir. İmplant balonun iki yıl vücutta kalması mümkündür. İki yılın sonunda balon yine endoskopik yolla çıkarılır.
Sleeve Gastrektomi (Tüp Mide Ameliyatı)
Mide hacmini küçültücü uygulamalardan biri de tüp mide ameliyatıdır. Bu işlemde midenin sol tarafı alınır ve mide tüp şekline dönüştürülür. Bu sayede mide kapasitesi 3'te 1 oranında azaltılmış olur ve hastanın aşırı yemek yemesinin önü alınır.
Açlık duyulmasına neden olan hücrelerin alınan mide bölümünde olması nedeniyle hasta çok daha az yemek yiyerek tokluğu hisseder. Beklenen kilo verimi ayda 6 kilo civarındadır. 1 yıl içinde hastanın istenilen kilolara inmesi sağlanır.
Mide Bypass'ı (Gastrıc Bypass)
Mide bypass ameliyatı 50 yıldan fazla süredir yapılan ve şişmanlık cerrahisinde önemli yere sahip etkili bir yöntemdir. Ameliyatın amacı hem mideyi küçültmek (böylece yenilen gıda miktarını azaltmak) hem de hastanın ince bağırsağını kısaltarak alınan gıdanın tam sindirilmeden dışarı atılmasını sağlamaktır.
Ameliyatın ilk bölümünde mide üst kısmında küçük bir kısım bırakılarak kesilir. Hastaya bırakılan mide kısmının hacmi bir su bardağı kadardır. Ameliyat devam eder ve ince bağırsağın bir kısmı devre dışı bırakılarak sindirim alanı azaltılır. Mide bypass’ı sayesinde hem alınan gıda miktarı azalır, hem de sindirim az olur ve bu sayede hasta kilo kaybeder. Bu ameliyat ile hasta 1-1.5 yılda kilolarının % 75- 80’ini verebilir.
64,589 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada, bariatrik cerrahi ameliyatı geçiren bireylerin glomerüler filtrasyon hızına(GFR) bakılmış ve sonuç değerlendirilmiştir. Gastrik bypass geçiren hastaların %64.5’i, laparoskopik mide bandı ameliyat olanların %29,8’i, tüp mide ameliyatı olanların %5.7’sinin GFR hızları normal seviyede olduğu saptanmıştır. Komplikasyonların özellikle tüp mide, gastrik bypass ve mide bandı ameliyatlarında arttığı saptanmıştır.
230 bariatrik cerrahi ameliyatı olan( tüp mide, gastrik bypass ve mide bandı) hastaların ilk 3,6,12. Ayda HDL,LDL,HbA1c ve LDL-P düzeyleri ölçülmüştür. Serum LDL-P’de ilk 1 yıl azalma gözlenmiş, HDL artmıştır. hbA1c ve LDL seviyeleri azalmıştır. Hastaların %58’inde fazla kilo kaybı gözlenmiştir. Araştırmanın sonucuna göre bariatrik cerrahi kardiyovasküler hastalık riskini azaltabilir denmiştir.
Yapılan research bir makalede, bariatrik cerrahi ameliyatı geçiren hastaların zorunlu element eksiklikleri ile karşı karşıya olduğu gözlenmiştir. Çünkü ameliyat sonrası elementlerin emilimi ve durumu zarar görmektedir. 1980 ile 2013 yılları arasında yapılan meta analizler bunu göstermektedir. Özellikle çinko, bakır, demir, iyot ve manganez eksikliği görülen minerallerdir.
437 hasta yapılan bir çalışmada, mide bandı, tüp mide ve gastrik bypass ameliyatı geçirmiştir. Bütün hastalara ameliyattan sonra vitamin desteği almalarının zorunlu olduğu gösterilmiştir. Ameliyat öncesi bakır yetersizliği %2, sonrası ise önemli bir değişme gözlenmemiştir.(%0-5 arası) selenyum yetersizliği ameliyat öncesi %2 iken, ameliyat sonrası %11-15 oranına çıkmıştır. Çinko yetersizliği ise başta %7 iken ameliyat sonrası %7-15 arasında değişkenlik göstermiştir.
Bariatrik cerrahi ile endometrium kanseri arasındaki ilişkinin incelendiği bir çalışmada, 890.110 kişinin katıldığı 159 full text makale, 6 gözlemsel çalışma değerlendirilmiştir. Bariatrik cerrahinin endometrium kanseri riskini azalttığı kontrol guruplarına göre gözlenmiştir. Fakat randomize kontrollü çalışmalara ihtiyaç vardır.
AMELİYAT KİMLERE YAPILIR?
• BKİ’si 40'ın üstünde olan hastalar
• BKİ 35-40 arasında olup ek hastalığı olan hastalar
• Tıbbi yöntemler ile zayıflaması mümkün olmayanlar
• 15-70 yaş arasında ve en az 3 yıllık obezite sorunu olanlar
• Alkol ve ilaç bağımlısı olmayanlar
OLUŞABİLECEK KOMPLİKASYONLAR
Restriktif Cerrahinin Komplikasyonları
Mide kelepçesi ve mide zımbalama gibi restriktif bariatrik cerrahinin postoperatif riskleri şunlardır:
Kusma Riski: Kısıtlayıcı bariatrik cerrahinin en sık görülen komplikasyonu olan kusma, küçük mide poşunun özellikle iyi çiğnenmemiş gıda parçaları ile gerilmesi sonucu oluşur.
Fıtık Riski: Hastaların % 10-20'si komplikasyonları, en sık da fıtıkları düzeltmek için ikincil operasyonlara gerek duyarlar. Fıtık ameliyattan sonra insizyon tam iyileşmeden kusma veya zorlanma sonucu oluşabilir. Laparoskopik cerrahi fıtık riskini ciddi derecede azaltır.
Diğer Sağlık Komplikasyonları: Cerrahiden sonra % 1 oranında bacaklarda kan pıhtısı oluşur, açık ameliyatlarda % 5 oranında insizyon alanında enfeksiyon gelişir, vertikal banded gastroplastide gastrik stapler hattı açılabilir, mide kelepçesi ameliyatlarından sonra band kayması görülebilir veya kaçak olabilir, nadiren de skar dokusuna bağlı yapışıklıklar yüzünden barsak tıkanıklıkları oluşabilir. Yandaş komplikasyonlara ek olarak stoma darlıkları ve marjinal ülserler de sayılabilir.
Malabsorbtif Cerrahinin Sağlık Riskleri
Roux-en-Y biliopankreatik gastrik bypass gibi emilimi engelleyici bariatrik operasyonların ameliyat sonrası riskleri şunlardır:
Dumping Sendromu Riski: Bu sendrom midedeki gıdalar ince bağırsağa çok hızlı geçerse görülür. Dumping sendromu hayatı tehdit eden bir risk olmasa da, bulantı, terleme, baygınlık hissi ve ishal gibi tipik belirtileri çok can sıkıcıdır.
Besin Eksiklikleri: Gastrik bypass onikiparmak bağırsağının ve değişken uzunlukta bir proksimal jejunum kısmının bypasslanması esasına dayandığından, hastalarda demir ve vitamin B12 eksikliği gelişmesi riski vardır. Birincil emilim yerleri duodenum ve jejunum olduğundan vitamin D ve kalsiyumun emiliminde de azalma olabilir. Bypass hastaları tipik olarak ömür boyu besin ve vitamin destekleri kullanmak zorundadırlar.
Hamilelikten önce bariatrik ameliyat geçiren 49 hamile kadın üzerinde yaılan çalışmada kontrol gurubuna göre K1 vitamini düzeylerinde önemli azalmalar gözlenmiştir. Bu nedenle hamilelikte öncesinde bariatrih cerrahi ameliyat geçirildi ise supleman kullanımı ile tedavi gerekmektedir.
Diğer Bypass Cerrahisi Komplikasyonları: Bypass hastalarının % 10-20'si fıtık gibi komplikasyonların düzeltilmesi için ikincil müdahalelere gerek duyarlar. Bypass cerrahisi geçiren hastaların 1/3'den fazlasında safra taşları gelişir.
GÖRÜLEBİLEN YEME BOZUKLUKLARI DAVRANIŞLARI
Yaşam stili değişikliği tam olarak yerleşmediyse ve daha öncesinde yeme bozukluğuna yatkınlık, strese bağlı yeme problemleri ağırlıklı ise ameliyattan bir süre sonra (genelde bir yılın ardından) aşağıdaki yeme problemleri ortaya çıkabilir.
Dürtüsel yeme: Vücudun açlık sinyallerine aldırmaksızın yeme problemi. Bu hastalar aç olmasalar da rahatsızlık hissi olana kadar yeme dürtüsü içinde olurlar.
Tıkınırcasına yeme: Kısa zamanda çok miktarda yiyecek yenir. Genelde kalorili ve “yasak” yiyecek tercihleri olur. Bu durum genelde negatif duygusal bir durumla ilgili olur ve utanma, kendine kızgınlık ve depresyon görülür.
Öğün atlama: Birçok hasta günde sadece bir ya da iki öğün yeme alışkanlığı edinir. Kişilerin “çok yoğun” olmaları nedeniyle sağlıklı ve düzgün öğün yapamayıp yüksek kalorili atıştırmalarla günü geçirirler.
Gece yeme: Birçok hasta günlük almaları gereken kalorileri çoğunlukla akşam eve geldikten sonra tüketirler. Bunun bir nedeni gün içinde aç kalmış olmaları, diğer bir nedeni ise eve geldiklerinde kendilerini rahat ve özgür hissetmeleri ve rahatlamak için yiyeceği kullanmalarıdır. Hormonal durumun da bu davranışta etkisi olduğu görülmektedir.
Hızlı yeme: Birçok kişi oldukça hızlı yerler. Obez kişilerin de diğerlerine göre genelde büyük lokmalar aldıkları ve az çiğnedikleri bilinmektedir. Hızlı yeme ne kadar yendiğini gizlemeye de yardımcı olur. Bu problem ameliyat sonrası da devam ettiğinde kilo verişi ve korunmasını baltalar.
Duygusal yeme: Birçok kişi sadece sıkılmış olduğu için, depresyon, anksiyete, yalnızlık ya da mutluluk nedeniyle güçlü bir yeme arzusu duyar. Fiziksel açlık ile duygusal yeme arzusunu ayırt etmekte güçlük yaşarlar.
Aşırı veya az sıvı tüketimi: Bazı kişiler ameliyat öncesi çok sıvı tüketirken bazıları da neredeyse hiç tüketmezler. Her iki durumda da ameliyat sonrasında problem yaşanır.
Yetersiz beslenme: Bazı kişiler ameliyat sonrası bazı yiyecekleri elimine etme eğiliminde olurlar. Karbonhidrat yerine protein yediklerinde daha iyi kilo vereceklerine inanırlar. Ya da sıvı gıdalar banttan daha kolay geçtiği için katı gıdaları tamamen reddederler.
Yemekten korkma: Birçok kişi kilo alacağından korktuğu için normal yemekten kaçınmaya başlar. Gittikçe yiyecek seçimleri konusunda katı bir yaklaşım izlemeye başlarlar. Hatta fazla yediğini düşünenlerde kusma, laksatif kullanımı gibi bağırsak boşaltma denemelerinde bulunurlar. Bu kişilerde anoreksiya gelişme riski vardır.
Yapılan bir çalışmada, 61 hasta ameliyattan önce, 1 hasta 3 kere post opere olmuş şekilde, 90 hasta( 27’si laparoskopik bypass-mide bandı ve 63 tanesi gastrik by pass) 6 ay boyunca değerlendiriliyor. 96 hasta( 34 hasta mide bandı, 62 hasta gastrik bypass) 1 yıl boyunca değerlendiriliyor. 127 hastada( 62 mide bandı, 55’i gastrik bypass) ameliyattan sonrada aki 2 yıl için değerlendiriliyor. İlk 10 ay çok az hastada yeme davranışı bozukluklarına rastlanıyor. İlk 6 ay objektif binge eating sendromu gözlenmemiştir. Subjektif binge eating sendromu ise tüm gruplarda gözlenmiştir. Yemekleri toplayıp kemirme sendromu ise en sık rastlanılan rahatsızlık olmuştur.
KAYNAKLAR
1. Bariatric Surgery in Patients with Reduced Kidney Function: An Analysis of Short-Term Outcomes ,2014
2. The presence of maladaptive eating behaviors after bariatric surgery in a cross sectional study: Importance of picking or nibbling on weight regain,2014
3. A comparison of postoperative effects of bariatric surgery on medical markers of morbidity,2014
4. Patients at risk for trace element deficiencies: Bariatric surgery,2014
5. Copper, selenium and zinc levels after bariatric surgery in patients recommended to take multivitamin-mineral supplementation,2014
6. Bariatric surgery and risk of postoperative endometrial cancer: a systematic review and meta-analysis,2014
Şişmanlık sorununu yenmek ve hastanın zayıflamasını, zayıfladıktan sonrada o kiloda kalmasını sağlayan ameliyatlara “ Bariatrik Cerrahi” denir. Aşırı şişmanlığın kalıcı tedavisinde günümüzde kabul gören en etkili yöntem bu ameliyatlardır. Bu ameliyatlar ile hastanın 40 - 100 kilo vermesi sağlanır ve yeniden kilo alımının önüne geçilir. Şişman kişilerde sıklıkla görülen şeker hastalığı, kalp ve damar hastalıkları, eklem problemleri ve daha kırka yakın hastalıkta düzelme görülür. Yapılan çalışmalarda Bariatrik Cerrahi'nin başarı oranının % 75-80 arasında olduğu saptanmıştır.
Bariatrik Cerrahinin amacı, hastanın zayıflaması, sağlıklı ve kaliteli yaşam sürmesidir.
Şişmanlık ameliyatlarında iki yöntem kullanılır. Biri; yemek yemeyi kısıtlayacak mide küçültücü ameliyatlar ve diğeri de buna ek olarak yapılan sindirim alanını ( yani ince bağırsağı) kısaltan ameliyatlardır.
Mide Bandı
Mide bandı, mide hacmini küçülten ameliyatlar grubundandır. Diğer ameliyatlara göre en önemli avantajı, herhangi bir organı kesmeye, çıkartmaya veya iki farklı organı birbirine dikmeyi gerektirecek bir işlemin yapılmamasıdır. Tüm yapılan, yemek borusunun bitip midenin başladığı bölgeye, belinizdeki kemer gibi bir aletin midenin etrafına sarılmasıdır. Bu sayede hasta midesinin sadece 5'te 1'ini kullanabilir. Midenin üst kısmının boşalması en az 3-4 saat sürer ve bu süre içinde başka bir gıda yenilemez sadece belli miktarda sıvı alınabilir. Alınan ve yavaşça midenin alt kısmına geçen gıdalar normal sindirim sistemi koşullarında sindirilir. Tekrar yemek yiyebilmek için hastanın acıkması, en erken 5 saat sonra olur.
Bu nedenle bu ameliyattan sonra üç öğün yemek yemek yeterli olur. Mide bandından beklenilen ayda 4-6 kilo zayıflamayı sağlamasıdır.
Mide Balonu
Endoskopi ile midenin içine konulan hava veya sıvı ile şişirilen silikondan yapılmış yuvarlak cisimdir. Mide balonunun iki amacı vardır. İlki, mide içinde yer kaplayacağı için yeme miktarını azaltmasıdır.
İkinci amaç ise, mide duvarına devamlı olarak değerek tokluk yaratıcı impulsların beyine gitmesi sağlanmaktadır. Balon midenin içinde yer kapladığından alınan az gıda bile tokluğun hissedilmesine neden olur. Balon mide içine kalem kalınlığında bir lastik boru ile yutturulur.
Mide içinde yaklaşık 600-700 cc. hava veya serum fizyolojik ile şişirilir. Yeterli basınç sağlandıktan sonra balon mide içinde bırakılır ve sonda ile endoskop ağızdan dışarı alınarak işleme son verilir. Mide balonunun kullanım süresi 8-10 aydır. Bu süre dolduktan sonra yine endoskopik yolla balon çıkarılır. İlk balon çıkarıldıktan en az bir ay sonra ikinci balon konulabilir. İstenilen kilo verme hızı aylık 2 ile 4 kilo arasındadır. İlk altı aylık sürede elde edilen 20 - 25 kiloluk kayıp balon çıkarılmadan önceki son 2-3 ayda korunursa kalıcı olması sağlanır.
İmplant Mide Balonu Nedir?
Bu ameliyatsız, endoskopik yolla mideye konulan bir başka balon tipidir.Diğer mide balonları mide içinde serbest olup hareket edebilirken bu balon mide duvarına sabitlenir ve cilt altına konulan bir mekanizma ile şişkinliği istenildiği gibi ayarlanabilir.
Balon hastanın yeme miktarına ve kilo verme hızına göre balon içine hava verilerek yeterli doygunluk sağlanıncaya kadar şişirilir. İmplant balonun iki yıl vücutta kalması mümkündür. İki yılın sonunda balon yine endoskopik yolla çıkarılır.
Sleeve Gastrektomi (Tüp Mide Ameliyatı)
Mide hacmini küçültücü uygulamalardan biri de tüp mide ameliyatıdır. Bu işlemde midenin sol tarafı alınır ve mide tüp şekline dönüştürülür. Bu sayede mide kapasitesi 3'te 1 oranında azaltılmış olur ve hastanın aşırı yemek yemesinin önü alınır.
Açlık duyulmasına neden olan hücrelerin alınan mide bölümünde olması nedeniyle hasta çok daha az yemek yiyerek tokluğu hisseder. Beklenen kilo verimi ayda 6 kilo civarındadır. 1 yıl içinde hastanın istenilen kilolara inmesi sağlanır.
Mide Bypass'ı (Gastrıc Bypass)
Mide bypass ameliyatı 50 yıldan fazla süredir yapılan ve şişmanlık cerrahisinde önemli yere sahip etkili bir yöntemdir. Ameliyatın amacı hem mideyi küçültmek (böylece yenilen gıda miktarını azaltmak) hem de hastanın ince bağırsağını kısaltarak alınan gıdanın tam sindirilmeden dışarı atılmasını sağlamaktır.
Ameliyatın ilk bölümünde mide üst kısmında küçük bir kısım bırakılarak kesilir. Hastaya bırakılan mide kısmının hacmi bir su bardağı kadardır. Ameliyat devam eder ve ince bağırsağın bir kısmı devre dışı bırakılarak sindirim alanı azaltılır. Mide bypass’ı sayesinde hem alınan gıda miktarı azalır, hem de sindirim az olur ve bu sayede hasta kilo kaybeder. Bu ameliyat ile hasta 1-1.5 yılda kilolarının % 75- 80’ini verebilir.
64,589 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada, bariatrik cerrahi ameliyatı geçiren bireylerin glomerüler filtrasyon hızına(GFR) bakılmış ve sonuç değerlendirilmiştir. Gastrik bypass geçiren hastaların %64.5’i, laparoskopik mide bandı ameliyat olanların %29,8’i, tüp mide ameliyatı olanların %5.7’sinin GFR hızları normal seviyede olduğu saptanmıştır. Komplikasyonların özellikle tüp mide, gastrik bypass ve mide bandı ameliyatlarında arttığı saptanmıştır.
230 bariatrik cerrahi ameliyatı olan( tüp mide, gastrik bypass ve mide bandı) hastaların ilk 3,6,12. Ayda HDL,LDL,HbA1c ve LDL-P düzeyleri ölçülmüştür. Serum LDL-P’de ilk 1 yıl azalma gözlenmiş, HDL artmıştır. hbA1c ve LDL seviyeleri azalmıştır. Hastaların %58’inde fazla kilo kaybı gözlenmiştir. Araştırmanın sonucuna göre bariatrik cerrahi kardiyovasküler hastalık riskini azaltabilir denmiştir.
Yapılan research bir makalede, bariatrik cerrahi ameliyatı geçiren hastaların zorunlu element eksiklikleri ile karşı karşıya olduğu gözlenmiştir. Çünkü ameliyat sonrası elementlerin emilimi ve durumu zarar görmektedir. 1980 ile 2013 yılları arasında yapılan meta analizler bunu göstermektedir. Özellikle çinko, bakır, demir, iyot ve manganez eksikliği görülen minerallerdir.
437 hasta yapılan bir çalışmada, mide bandı, tüp mide ve gastrik bypass ameliyatı geçirmiştir. Bütün hastalara ameliyattan sonra vitamin desteği almalarının zorunlu olduğu gösterilmiştir. Ameliyat öncesi bakır yetersizliği %2, sonrası ise önemli bir değişme gözlenmemiştir.(%0-5 arası) selenyum yetersizliği ameliyat öncesi %2 iken, ameliyat sonrası %11-15 oranına çıkmıştır. Çinko yetersizliği ise başta %7 iken ameliyat sonrası %7-15 arasında değişkenlik göstermiştir.
Bariatrik cerrahi ile endometrium kanseri arasındaki ilişkinin incelendiği bir çalışmada, 890.110 kişinin katıldığı 159 full text makale, 6 gözlemsel çalışma değerlendirilmiştir. Bariatrik cerrahinin endometrium kanseri riskini azalttığı kontrol guruplarına göre gözlenmiştir. Fakat randomize kontrollü çalışmalara ihtiyaç vardır.
AMELİYAT KİMLERE YAPILIR?
• BKİ’si 40'ın üstünde olan hastalar
• BKİ 35-40 arasında olup ek hastalığı olan hastalar
• Tıbbi yöntemler ile zayıflaması mümkün olmayanlar
• 15-70 yaş arasında ve en az 3 yıllık obezite sorunu olanlar
• Alkol ve ilaç bağımlısı olmayanlar
OLUŞABİLECEK KOMPLİKASYONLAR
Restriktif Cerrahinin Komplikasyonları
Mide kelepçesi ve mide zımbalama gibi restriktif bariatrik cerrahinin postoperatif riskleri şunlardır:
Kusma Riski: Kısıtlayıcı bariatrik cerrahinin en sık görülen komplikasyonu olan kusma, küçük mide poşunun özellikle iyi çiğnenmemiş gıda parçaları ile gerilmesi sonucu oluşur.
Fıtık Riski: Hastaların % 10-20'si komplikasyonları, en sık da fıtıkları düzeltmek için ikincil operasyonlara gerek duyarlar. Fıtık ameliyattan sonra insizyon tam iyileşmeden kusma veya zorlanma sonucu oluşabilir. Laparoskopik cerrahi fıtık riskini ciddi derecede azaltır.
Diğer Sağlık Komplikasyonları: Cerrahiden sonra % 1 oranında bacaklarda kan pıhtısı oluşur, açık ameliyatlarda % 5 oranında insizyon alanında enfeksiyon gelişir, vertikal banded gastroplastide gastrik stapler hattı açılabilir, mide kelepçesi ameliyatlarından sonra band kayması görülebilir veya kaçak olabilir, nadiren de skar dokusuna bağlı yapışıklıklar yüzünden barsak tıkanıklıkları oluşabilir. Yandaş komplikasyonlara ek olarak stoma darlıkları ve marjinal ülserler de sayılabilir.
Malabsorbtif Cerrahinin Sağlık Riskleri
Roux-en-Y biliopankreatik gastrik bypass gibi emilimi engelleyici bariatrik operasyonların ameliyat sonrası riskleri şunlardır:
Dumping Sendromu Riski: Bu sendrom midedeki gıdalar ince bağırsağa çok hızlı geçerse görülür. Dumping sendromu hayatı tehdit eden bir risk olmasa da, bulantı, terleme, baygınlık hissi ve ishal gibi tipik belirtileri çok can sıkıcıdır.
Besin Eksiklikleri: Gastrik bypass onikiparmak bağırsağının ve değişken uzunlukta bir proksimal jejunum kısmının bypasslanması esasına dayandığından, hastalarda demir ve vitamin B12 eksikliği gelişmesi riski vardır. Birincil emilim yerleri duodenum ve jejunum olduğundan vitamin D ve kalsiyumun emiliminde de azalma olabilir. Bypass hastaları tipik olarak ömür boyu besin ve vitamin destekleri kullanmak zorundadırlar.
Hamilelikten önce bariatrik ameliyat geçiren 49 hamile kadın üzerinde yaılan çalışmada kontrol gurubuna göre K1 vitamini düzeylerinde önemli azalmalar gözlenmiştir. Bu nedenle hamilelikte öncesinde bariatrih cerrahi ameliyat geçirildi ise supleman kullanımı ile tedavi gerekmektedir.
Diğer Bypass Cerrahisi Komplikasyonları: Bypass hastalarının % 10-20'si fıtık gibi komplikasyonların düzeltilmesi için ikincil müdahalelere gerek duyarlar. Bypass cerrahisi geçiren hastaların 1/3'den fazlasında safra taşları gelişir.
GÖRÜLEBİLEN YEME BOZUKLUKLARI DAVRANIŞLARI
Yaşam stili değişikliği tam olarak yerleşmediyse ve daha öncesinde yeme bozukluğuna yatkınlık, strese bağlı yeme problemleri ağırlıklı ise ameliyattan bir süre sonra (genelde bir yılın ardından) aşağıdaki yeme problemleri ortaya çıkabilir.
Dürtüsel yeme: Vücudun açlık sinyallerine aldırmaksızın yeme problemi. Bu hastalar aç olmasalar da rahatsızlık hissi olana kadar yeme dürtüsü içinde olurlar.
Tıkınırcasına yeme: Kısa zamanda çok miktarda yiyecek yenir. Genelde kalorili ve “yasak” yiyecek tercihleri olur. Bu durum genelde negatif duygusal bir durumla ilgili olur ve utanma, kendine kızgınlık ve depresyon görülür.
Öğün atlama: Birçok hasta günde sadece bir ya da iki öğün yeme alışkanlığı edinir. Kişilerin “çok yoğun” olmaları nedeniyle sağlıklı ve düzgün öğün yapamayıp yüksek kalorili atıştırmalarla günü geçirirler.
Gece yeme: Birçok hasta günlük almaları gereken kalorileri çoğunlukla akşam eve geldikten sonra tüketirler. Bunun bir nedeni gün içinde aç kalmış olmaları, diğer bir nedeni ise eve geldiklerinde kendilerini rahat ve özgür hissetmeleri ve rahatlamak için yiyeceği kullanmalarıdır. Hormonal durumun da bu davranışta etkisi olduğu görülmektedir.
Hızlı yeme: Birçok kişi oldukça hızlı yerler. Obez kişilerin de diğerlerine göre genelde büyük lokmalar aldıkları ve az çiğnedikleri bilinmektedir. Hızlı yeme ne kadar yendiğini gizlemeye de yardımcı olur. Bu problem ameliyat sonrası da devam ettiğinde kilo verişi ve korunmasını baltalar.
Duygusal yeme: Birçok kişi sadece sıkılmış olduğu için, depresyon, anksiyete, yalnızlık ya da mutluluk nedeniyle güçlü bir yeme arzusu duyar. Fiziksel açlık ile duygusal yeme arzusunu ayırt etmekte güçlük yaşarlar.
Aşırı veya az sıvı tüketimi: Bazı kişiler ameliyat öncesi çok sıvı tüketirken bazıları da neredeyse hiç tüketmezler. Her iki durumda da ameliyat sonrasında problem yaşanır.
Yetersiz beslenme: Bazı kişiler ameliyat sonrası bazı yiyecekleri elimine etme eğiliminde olurlar. Karbonhidrat yerine protein yediklerinde daha iyi kilo vereceklerine inanırlar. Ya da sıvı gıdalar banttan daha kolay geçtiği için katı gıdaları tamamen reddederler.
Yemekten korkma: Birçok kişi kilo alacağından korktuğu için normal yemekten kaçınmaya başlar. Gittikçe yiyecek seçimleri konusunda katı bir yaklaşım izlemeye başlarlar. Hatta fazla yediğini düşünenlerde kusma, laksatif kullanımı gibi bağırsak boşaltma denemelerinde bulunurlar. Bu kişilerde anoreksiya gelişme riski vardır.
Yapılan bir çalışmada, 61 hasta ameliyattan önce, 1 hasta 3 kere post opere olmuş şekilde, 90 hasta( 27’si laparoskopik bypass-mide bandı ve 63 tanesi gastrik by pass) 6 ay boyunca değerlendiriliyor. 96 hasta( 34 hasta mide bandı, 62 hasta gastrik bypass) 1 yıl boyunca değerlendiriliyor. 127 hastada( 62 mide bandı, 55’i gastrik bypass) ameliyattan sonrada aki 2 yıl için değerlendiriliyor. İlk 10 ay çok az hastada yeme davranışı bozukluklarına rastlanıyor. İlk 6 ay objektif binge eating sendromu gözlenmemiştir. Subjektif binge eating sendromu ise tüm gruplarda gözlenmiştir. Yemekleri toplayıp kemirme sendromu ise en sık rastlanılan rahatsızlık olmuştur.
KAYNAKLAR
1. Bariatric Surgery in Patients with Reduced Kidney Function: An Analysis of Short-Term Outcomes ,2014
2. The presence of maladaptive eating behaviors after bariatric surgery in a cross sectional study: Importance of picking or nibbling on weight regain,2014
3. A comparison of postoperative effects of bariatric surgery on medical markers of morbidity,2014
4. Patients at risk for trace element deficiencies: Bariatric surgery,2014
5. Copper, selenium and zinc levels after bariatric surgery in patients recommended to take multivitamin-mineral supplementation,2014
6. Bariatric surgery and risk of postoperative endometrial cancer: a systematic review and meta-analysis,2014
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Bariatrik Cerrahi Ameliyatlar Nelerdir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Hatice KARSLIOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Hatice KARSLIOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
bariatrik cerrahi, bariatrik cerrahi ameliyatı, mideye implant, mide balon, tüp mide, sleeve gastrektomi, mide bypass, gasric bypass, bariatrik cerrahi nedir, bariatrik cerrahi operasyonu, bariatrik cerrahinin amacı, mide bandı, mide balonu, implant mide balonu, tüp mide ameliyatı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
