Çocuk Psikolojisinde Renklerin Önemi
Çocuk Psikolojisi ve Renkler
Bir bebek henüz dünyaya gelmeden, cinsiyeti belli olduğunda rengini seçeriz: Pembe ya da mavi. Eşyaları, odası, kıyafetleri… İnsan adeta renklerle yaşar, çocuklar renklerle adeta bir bütündür. Oyuncakları, boya kalemleri, eşyaları cıvıl cıvıldır adeta. Tüm renkleri sever çocuklar ve her birine ilgi gösterirler. İşte bu yüzden çocuklarla iletişim kurmak isteyen biri, renklerin dilini de bilmelidir.
Bebeklerin ilk 6 hafta ile 2 aylık dönemleri arasında kırmızı rengi algıladıkları, daha sonra da diğer canlı renkleri ve en son sarı rengi algıladıkları bilinmektedir. Canlı tonlardaki renkler çocukların ilgisini çeker. Çocuklar henüz renklerin isimlerini bilmeden, renkleri ayırt etmeye başlarlar. 2 ile 5 yaş arasında ise renk isimlerini öğrenirler. Bu konuda, kızların erkeklere göre daha hızlı oldukları bilinmektedir.
Çocuklara renkleri ayırt etmek konusunda yardımcı olmak için renkleri, çeşitli nesnelerle birlikte öğretebilirsiniz:
• Sarı: muz, limon, güneş,
• Kırmızı: elma, domates,
• Mavi: Deniz, gökyüzü
• Yeşil: Çimen, bezelye, yaprak gibi.
Yapılan araştırmalarla birlikte çocukların renk tercihlerinin değişiklik gösterdiği de kanıtlanmıştır. 10 yaşından küçük çocuklara en sevdikleri renk sorulduğunda genellikle kırmızı ya da pembeyi sevdiklerini söylerler. Fakat 10 yaşını aştıklarında maviyi tercih etmeye başlarlar. Bunun sebebinin ise, gelişimin doğal sürecinden dolayı olduğu düşünülmektedir.
Çocukların psikolojisini anlamada renkler büyük önem taşır. Ancak çocukların kullandıkları renklerin 4 yaş itibariyle bir anlam ifade ettiği de unutulmamalıdır. Renkleri tanıma ve renk seçme, 4 yaş itibari ile ortaya çıkar ve psikolojik olarak değerlendirilir.
Çocukların resimlerinde hangi renklere ağırlık verdiklerine dikkat edilmelidir. Örneğin, resim yaparken sarı renge ağırlık veren çocuk mutlu olarak algılanır, kahverengi ise karamsarlığı ifade eder. Kahverengi kullanan çocukların, korunmaya ihtiyaç duydukları, sevgi ve ilgiye ihtiyaç duydukları bilinmektedir. Yeşili çok kullanan çocuk, kendisine güvenen, uyumlu ve mutlu bir çocuktur. Mavi kullanan çocukların ise duygularını daha iyi ifade ettikleri bilinmektedir. Anne baba desteğine ihtiyaç duyan çocukların genellikle mor renkler kullandıkları bilinmektedir. Kırmızı ise çocuktan çocuğa göre değişebilir. Çünkü kırmızı hem güveni ve hayatı, hem de tehlikeyi ve ölümü simgeler. Bu rengi çocuğun bilinçaltında hangi amaçla kullandığı önemlidir.
Cinsiyet ile renk seçimleri arasında da bir ilişki vardır. Yapılan birçok araştırma da, kızların en çok pembe, mor ve lilayı; erkeklerin ise siyah ve koyu renkleri tercih ettiklerini göstermektedir. Bu durumun farkında olan oyuncakçılar da, oyuncaklarda renkleri canlı şekillerde kullanarak genellikle çocukların ilgisini çekmeyi başarırlar.
Bir çocuğun renklerle tanışması, öğreneceği diğer yeni bilgilere ışık tutar. Ailelerin çocuklarına renkleri öğretmesi bu konuda onlara yardımcı olacaktır.
Okul öncesi dönemde, çocukların kullandıkları renklerin gerçekle bağlantısı çoğu zaman yoktur. Çocuk hoşuna giden renkleri kullanır. Mavi güneş, kırmızı ağaç, yeşil bir gökyüzü yapabilir. Çocuklar sevdikleri birinin resmini yaparken, sevdikleri bir rengi tercih ederler.
Çocukların resimlerinde yer verdikleri renkler, psikolojik anlamlar taşır. Bu anlamlar ise her çocuğa göre farklılık gösterebilir. Bu sebepten dolayı kesin sonuçlara ulaşmak mümkün olmayabilir. Resim yaparken, içlerinden geldiği gibi seçimler yaparlar, genellikle bilinçli davranmazlar. 4-5 yaşına geldiklerinde ise, üç ana rengi bilirler, yavaş yavaş bilinçli kullanmaya başlayabilirler.
Yapılan araştırmalara göre, kız çocukları resim yaparken renk seçimine, erkek çocuklarından daha çok önem veriyor. Çocukların bazıları resimlerinde sarı, kırmızı, turuncu renkleri, bazıları ise mavi yeşil gibi soğuk renkleri tercih edebiliyor. Araştırmalara göre ise, sıcak renkleri tercih eden çocukların daha uyumlu, sevecen, işbirlikçi; soğuk renkleri kullanan çocukların ise, huysuz, iddiacı ve uyumsuz davranışlar gösterdikleri, duygularını gizlemeyi tercih eden çocuklar oldukları biliniyor.
Kırmızı rengi çok fazla kullanan çocukların saldırgan ve iddiacı davranışlar sergiledikleri görülmektedir. Doğal gelişim süreci içinde çocuğun renk seçiminin soğuk renklerden sıcak renklere doğru değişim gösterdiği görülür. Örneğin, tuvalet eğitimi sırasında baskı gören çocukların, resimlerinde kahverengi ve maviyi çok fazla kullandığı görülmüştür. Baskı ortadan kalktıktan sonra ise, çocukların tekrar diğer renkleri kullanmaya başladıkları gözlenmiştir.
Çocukların resimlerinde kullandığı renk ile duygusal tepkileri arasında bir ilişki vardır. Burkitt (2003) yaptıkları bir araştırmada, çocukların hoş ve güzel figürlerde en çok tercih ettiği renkleri, çirkin, kötü figürlerde en az tercih ettikleri renkleri ve tarafsız oldukları figürlerde ise orta değerdeki renkleri kullandıklarını saptamışlardır. Ayrıca, olumsuz ve kötü karakterlerde en çok kullandıkları rengin siyah olduğunu belirtmişlerdir.
Perkins, sağlıklı ve hasta çocuklarla yaptığı bir araştırmada, ciddi ölümcül hastalığı olan çocukların resimlerinde, hastalıklarının farkında olduklarının bir göstergesi olarak çeşitli renkler kullandıklarını saptamıştır. Hasta çocuklar tarafından kullanılan renk ise, siyah olduğunu ifade etmiştir. Çocuk çizimlerimde kullanılan renkler kadar kullanılan rengin yoğunluğu da önemlidir. Yoğunluk, rengin parlaklığını ve canlılığını ifade eder.
5-8 yaş arasındaki çocuklarla yapılan bir araştırmada, çocukların en fazla kullandıkları renkler: erguvan rengi, kırmızı, sarı, mavi olduğu saptanmış, ve siyah, beyaz, gri, kahverengi tonlarının ise itici bulunduğu belirlenmiş.
Çocuklar zeka gelişimleri için farklı uyaranlara ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden odalarındaki aksesuarlar farklı renklerden seçilebilir ve çeşitlilik yaratılabilir. Çocukların kıyafet seçimlerinde de renkler önem kazanır. Gündüz giydirilen kıyafetlerin daha canlı tonlarda seçilmesi çocuğun enerjik ve neşeli olmasını sağlarken, akşam saatlerinde yeşil, mavi, gibi tonlar sakinleşmelerine ve uyumalarına yardımcı olabilir.
Renkler ve Anlamları
Sarı: Çocuğun hala ailesine bağımlı olduğunu ifade eder. Çocuk fazla heyecanlıdır. Resimlerde yoğun olarak kullanılan sarı, genellikle ışık, enerji ve olumlu hislerle ilişkilendirilmektedir.
Mavi: Sakinliği ifade eder. Çocuğun kendine olan güvenini bir işaretidir. Bu rengi yoğun kullanan çocuklar, duygularını daha iyi kontrol edebilirler.
Yeşil: Çizimlerinde yeşil rengi ağırlıklı olarak kullanan çocukların yaşıtlarına göre daha olgun ve özgüvenli olduğu düşünülebilir. Bu renk sağlıklı bir fiziksel büyüme ya da yaşamın yeniliği gibi anlamları çağrıştırır. Resimlerdeki koyu yeşil, sağlıklı ve iyileşmenin bir göstergesi iken, açık yeşil ise zayıflığı ya da sağlığa kavuşulmuş olmanın bir göstergesi olabilir.
Mor: Çizimlerinde yoğun olarak görülen mor renk, çocuğun ağır bir sorumluluk duygusu yaşadığı anlamına gelebilir. Sahip olma ya da kontrol etme ihtiyacına ya da başkalarının kontrolü ve desteğine duyulan ihtiyacı işaret edebilir.
Bir bebek henüz dünyaya gelmeden, cinsiyeti belli olduğunda rengini seçeriz: Pembe ya da mavi. Eşyaları, odası, kıyafetleri… İnsan adeta renklerle yaşar, çocuklar renklerle adeta bir bütündür. Oyuncakları, boya kalemleri, eşyaları cıvıl cıvıldır adeta. Tüm renkleri sever çocuklar ve her birine ilgi gösterirler. İşte bu yüzden çocuklarla iletişim kurmak isteyen biri, renklerin dilini de bilmelidir.
Bebeklerin ilk 6 hafta ile 2 aylık dönemleri arasında kırmızı rengi algıladıkları, daha sonra da diğer canlı renkleri ve en son sarı rengi algıladıkları bilinmektedir. Canlı tonlardaki renkler çocukların ilgisini çeker. Çocuklar henüz renklerin isimlerini bilmeden, renkleri ayırt etmeye başlarlar. 2 ile 5 yaş arasında ise renk isimlerini öğrenirler. Bu konuda, kızların erkeklere göre daha hızlı oldukları bilinmektedir.
Çocuklara renkleri ayırt etmek konusunda yardımcı olmak için renkleri, çeşitli nesnelerle birlikte öğretebilirsiniz:
• Sarı: muz, limon, güneş,
• Kırmızı: elma, domates,
• Mavi: Deniz, gökyüzü
• Yeşil: Çimen, bezelye, yaprak gibi.
Yapılan araştırmalarla birlikte çocukların renk tercihlerinin değişiklik gösterdiği de kanıtlanmıştır. 10 yaşından küçük çocuklara en sevdikleri renk sorulduğunda genellikle kırmızı ya da pembeyi sevdiklerini söylerler. Fakat 10 yaşını aştıklarında maviyi tercih etmeye başlarlar. Bunun sebebinin ise, gelişimin doğal sürecinden dolayı olduğu düşünülmektedir.
Çocukların psikolojisini anlamada renkler büyük önem taşır. Ancak çocukların kullandıkları renklerin 4 yaş itibariyle bir anlam ifade ettiği de unutulmamalıdır. Renkleri tanıma ve renk seçme, 4 yaş itibari ile ortaya çıkar ve psikolojik olarak değerlendirilir.
Çocukların resimlerinde hangi renklere ağırlık verdiklerine dikkat edilmelidir. Örneğin, resim yaparken sarı renge ağırlık veren çocuk mutlu olarak algılanır, kahverengi ise karamsarlığı ifade eder. Kahverengi kullanan çocukların, korunmaya ihtiyaç duydukları, sevgi ve ilgiye ihtiyaç duydukları bilinmektedir. Yeşili çok kullanan çocuk, kendisine güvenen, uyumlu ve mutlu bir çocuktur. Mavi kullanan çocukların ise duygularını daha iyi ifade ettikleri bilinmektedir. Anne baba desteğine ihtiyaç duyan çocukların genellikle mor renkler kullandıkları bilinmektedir. Kırmızı ise çocuktan çocuğa göre değişebilir. Çünkü kırmızı hem güveni ve hayatı, hem de tehlikeyi ve ölümü simgeler. Bu rengi çocuğun bilinçaltında hangi amaçla kullandığı önemlidir.
Cinsiyet ile renk seçimleri arasında da bir ilişki vardır. Yapılan birçok araştırma da, kızların en çok pembe, mor ve lilayı; erkeklerin ise siyah ve koyu renkleri tercih ettiklerini göstermektedir. Bu durumun farkında olan oyuncakçılar da, oyuncaklarda renkleri canlı şekillerde kullanarak genellikle çocukların ilgisini çekmeyi başarırlar.
Bir çocuğun renklerle tanışması, öğreneceği diğer yeni bilgilere ışık tutar. Ailelerin çocuklarına renkleri öğretmesi bu konuda onlara yardımcı olacaktır.
Okul öncesi dönemde, çocukların kullandıkları renklerin gerçekle bağlantısı çoğu zaman yoktur. Çocuk hoşuna giden renkleri kullanır. Mavi güneş, kırmızı ağaç, yeşil bir gökyüzü yapabilir. Çocuklar sevdikleri birinin resmini yaparken, sevdikleri bir rengi tercih ederler.
Çocukların resimlerinde yer verdikleri renkler, psikolojik anlamlar taşır. Bu anlamlar ise her çocuğa göre farklılık gösterebilir. Bu sebepten dolayı kesin sonuçlara ulaşmak mümkün olmayabilir. Resim yaparken, içlerinden geldiği gibi seçimler yaparlar, genellikle bilinçli davranmazlar. 4-5 yaşına geldiklerinde ise, üç ana rengi bilirler, yavaş yavaş bilinçli kullanmaya başlayabilirler.
Yapılan araştırmalara göre, kız çocukları resim yaparken renk seçimine, erkek çocuklarından daha çok önem veriyor. Çocukların bazıları resimlerinde sarı, kırmızı, turuncu renkleri, bazıları ise mavi yeşil gibi soğuk renkleri tercih edebiliyor. Araştırmalara göre ise, sıcak renkleri tercih eden çocukların daha uyumlu, sevecen, işbirlikçi; soğuk renkleri kullanan çocukların ise, huysuz, iddiacı ve uyumsuz davranışlar gösterdikleri, duygularını gizlemeyi tercih eden çocuklar oldukları biliniyor.
Kırmızı rengi çok fazla kullanan çocukların saldırgan ve iddiacı davranışlar sergiledikleri görülmektedir. Doğal gelişim süreci içinde çocuğun renk seçiminin soğuk renklerden sıcak renklere doğru değişim gösterdiği görülür. Örneğin, tuvalet eğitimi sırasında baskı gören çocukların, resimlerinde kahverengi ve maviyi çok fazla kullandığı görülmüştür. Baskı ortadan kalktıktan sonra ise, çocukların tekrar diğer renkleri kullanmaya başladıkları gözlenmiştir.
Çocukların resimlerinde kullandığı renk ile duygusal tepkileri arasında bir ilişki vardır. Burkitt (2003) yaptıkları bir araştırmada, çocukların hoş ve güzel figürlerde en çok tercih ettiği renkleri, çirkin, kötü figürlerde en az tercih ettikleri renkleri ve tarafsız oldukları figürlerde ise orta değerdeki renkleri kullandıklarını saptamışlardır. Ayrıca, olumsuz ve kötü karakterlerde en çok kullandıkları rengin siyah olduğunu belirtmişlerdir.
Perkins, sağlıklı ve hasta çocuklarla yaptığı bir araştırmada, ciddi ölümcül hastalığı olan çocukların resimlerinde, hastalıklarının farkında olduklarının bir göstergesi olarak çeşitli renkler kullandıklarını saptamıştır. Hasta çocuklar tarafından kullanılan renk ise, siyah olduğunu ifade etmiştir. Çocuk çizimlerimde kullanılan renkler kadar kullanılan rengin yoğunluğu da önemlidir. Yoğunluk, rengin parlaklığını ve canlılığını ifade eder.
5-8 yaş arasındaki çocuklarla yapılan bir araştırmada, çocukların en fazla kullandıkları renkler: erguvan rengi, kırmızı, sarı, mavi olduğu saptanmış, ve siyah, beyaz, gri, kahverengi tonlarının ise itici bulunduğu belirlenmiş.
Çocuklar zeka gelişimleri için farklı uyaranlara ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden odalarındaki aksesuarlar farklı renklerden seçilebilir ve çeşitlilik yaratılabilir. Çocukların kıyafet seçimlerinde de renkler önem kazanır. Gündüz giydirilen kıyafetlerin daha canlı tonlarda seçilmesi çocuğun enerjik ve neşeli olmasını sağlarken, akşam saatlerinde yeşil, mavi, gibi tonlar sakinleşmelerine ve uyumalarına yardımcı olabilir.
Renkler ve Anlamları
Sarı: Çocuğun hala ailesine bağımlı olduğunu ifade eder. Çocuk fazla heyecanlıdır. Resimlerde yoğun olarak kullanılan sarı, genellikle ışık, enerji ve olumlu hislerle ilişkilendirilmektedir.
Mavi: Sakinliği ifade eder. Çocuğun kendine olan güvenini bir işaretidir. Bu rengi yoğun kullanan çocuklar, duygularını daha iyi kontrol edebilirler.
Yeşil: Çizimlerinde yeşil rengi ağırlıklı olarak kullanan çocukların yaşıtlarına göre daha olgun ve özgüvenli olduğu düşünülebilir. Bu renk sağlıklı bir fiziksel büyüme ya da yaşamın yeniliği gibi anlamları çağrıştırır. Resimlerdeki koyu yeşil, sağlıklı ve iyileşmenin bir göstergesi iken, açık yeşil ise zayıflığı ya da sağlığa kavuşulmuş olmanın bir göstergesi olabilir.
Mor: Çizimlerinde yoğun olarak görülen mor renk, çocuğun ağır bir sorumluluk duygusu yaşadığı anlamına gelebilir. Sahip olma ya da kontrol etme ihtiyacına ya da başkalarının kontrolü ve desteğine duyulan ihtiyacı işaret edebilir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuk Psikolojisinde Renklerin Önemi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
50 Beğeni 
Yazan Uzman
|
çocuk psikolojisinde renkler, çocuk psikolojisi ve renkler, renkler ve anlamları, renklerin anlamları, çocuk ve renk, çocuklar ve renkler
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
