ÇOCUĞUNUZUN OKULA UYUMUNU KOLAYLAŞTIRMAK İÇİN NELER YAPMALISINIZ?
Okula güvenin! Okulun ilk günlerinde hem siz hem de çocuğunuz yeni bir ortama girmenin, yeni bir süreci deneyimlemenin kaygısını yaşarsınız. Ebeveyn olarak göstereceğiniz kararlılık ve kuruma duyduğunuz güven çocuğun okula kolay uyum sağlamasının yanında kaygılarınızı azaltacaktır. Bunu başarabilmek için ise ilk olarak sizin okula güven duymanız önemlidir. Lütfen önce kendi kafanızdaki soruların cevaplarını netleştirin.
Okulu tanımlayın! Okulun anne ve babaların işe gitmesi gibi, haftasonu tatil olunan ve hafta içi her gün gidilmesi gereken eğlence, oyun oynama, arkadaş edinme ve öğrenmenin yeri olduğu anlatılmalı; ancak okula ve size olan güvenini sarsmamak için yanlış bilgi verilmemelidir.
Belirsizliği birlikte ortadan kaldırın! Çocuğunuzla okulu hakkında sohbet edin. Okulu hakkında çocuğa açıklama yapmak belirsizliği ortadan kaldırarak uyumu kolaylaştırır. Çocuğun okulu sevmesi ve istekli gidip gelmesi için aile ilk gün çocukla birlikte okula gitmeli, çocuğa okulun her köşesi (sınıfları, etkinlik salonlarını, uyku odasını, yemekhaneyi, lavaboları, parkı vb.) tanıtılmalıdır. Okulda ilk gün kısa süreli birlikte vakit geçirilmelidir. İkinci günden itibaren çocuğunuzun sınıf ve arkadaşlarına alışabilmesi için ona şans tanımalı ve yavaş yavaş sınıfta vakit geçirmesini teşvik etmeli, okula gelirken açık bir ifadeyle " sınıfta vakit geçireceğini, bu esnada kendisini lobide, bekleme salonunda bekliyor olacağınızı" anlatın. Geri kalan günler için ise öğretmeniyle birlikte çocuğun ihtiyacına göre mesafenizi belirleyerek bu süreci sorunsuz atlatabilirsiniz.
Açıklamalarınızda net olun! Okulun ebeveynlerin değil çocukların bulunduğu bir yer olduğu söylenip anne ve babaların işe gittiği açıklanmalı, okulun gerekliliğine olan inancınızı çocuğunuzun anlayabileceği bir dille anlatmalısınız.
Okula geliş okuldan dönüş saatlerini somut olarak anlatın! Çocukla okula geliş, okuldan dönüş saatleri ile ilgili konuşulmalı, sadece belli bir zaman dilimi içinde kreş/anaokulunda kalacağı söylenmeli, okuldan dönüş süresi onun anlayacağı terimlerle anlatılıp "öğle yemeğini yedikten sonra, uyandıktan sonra, atıştırma saatinden sonra vb".
Okul ortamı ve öğretmeni ile ilgili güven verici konuşmalar yapın! Okul ve öğretmeni ile ilgili olumlu izlenim ve gözlemlerinizi çocuğun bulunduğu ortamda -örneğin; eşinizle sohbet esnasında paylaşmak- çocuğunuzun okula güven duymasına katkı sağlayacaktır. Ebeveynler çocuğa okulun çocukları mutlu eden bir yer olduğunu, okulda yeni arkadaşlar tanıyacağını, güvende olacağını, isteklerini öğretmeni ile çekinmeden paylaşabileceğini söyleyerek çocuğun öğretmenine ve bulunduğu ortama karşı güven duyması sağlanmalıdır.
-Eğer mümkünse- bağımlılık geliştirmediği bir ebeveyni/yakını tarafından okula bırakılmalı! Çocuklar okula uyum sürecinde izin verici tutum sergileyen veya sızlanmaları sonucunda yönetebildiği ebeveyniyle vedalaşma sürecinde sıkıntı yaratabilir. Ebeveyne sarılıp kopmak istemez, bağırarak ağlar, kendisini bırakıp gitmemesi için yalvarır ve süreci içinden çıkılmaz bir yola sokabilir. Bu esnada anne ya da baba çocuğa bir travma yaşatıyor olduğu yönünde bir fikre kapılıp, suçluluk hissederler. Çocuk okula birlikte geldiği ebeveyni yanında çok fazla ağlıyor, onun gitmesine izin vermiyorsa; bağımlı olmadığı bir kişi tarafından okula getirilmeli ve okula düzenli devam etmesi konusunda kararlı olunmalıdır. Yakınmaya devam etse bile sakin ve kararlı davranılmalıdır.
Sorgular tarzda sürekli soru sormayın! İlk günlerde fazla soru sormak, ne yaptığı, ne yediği ile ilgilenmek çocuğun uyumunu bozabilir. Sadece ”Günün nasıl geçti?” diyerek kendisinin anlatması beklenilmeli. Eğer anlatmıyorsa “bugün benim günüm …. geçti…. yaptım” diyerek model olunup onun anlatması için yol açabiliriz. Kafanızdaki soru işaretlerini öğretmeniyle yapacağınız paylaşımlarla ortadan kaldırmak sizi rahatlatacak ve dolayısıyla bu da çocuğunuza olumlu yansıyacaktır.
Sadece bir kez ve zamanı kısa tutarak vedalaşın! Özellikle ilk günlerde (okula yeni başlayanlar uyum sürecini tamamladıktan sonra) çocuk kapıdan teslim edilip kapıdan teslim alınmalı, vedalaşma mümkün olduğunca kısa tutulmalıdır. Vedalaşmada çocuk ağlamaya başlasa bile ayrılma konusunda kararlı davranılmalı. çocuk ağlarken ikna edilmeye çalışılmamalıdır. " Sarılıp, öpüp 'hoşçakal' deyin ve onun anlayacağı terimler çerçevesinde 'uyku saatinden sonra geleceğim vb.' ifade edin. Sonra lütfen geri adım atmadan gidin."
Köken aile de tutarlı davranmalı! Okula gidiş köken aile bireyleri tarafından da desteklenmeli ve aile bireyleri uyum içinde olmalıdır. Çocuğun okulu reddetmesi durumunda, büyükanneler/büyükbabalar gibi aileden birinin çocuğun üzüldüğü ve kendilerinin sıcak kollarında daha güvende olacağı yönünde söylemlerde bulunması süreci olumsuz etkileyecek ve uzatacaktır.
Uyum sorunlarının artış azalışları konusunda hazırlıklı olun! Uyum sorunları tek bir eğride devam etmez ve hafta içerisinde yaşadığınız değişikliklerden de etkilenebilmekle birlikte, hafta sonuna doğru azalan bir eğride ilerlerken; hafta başında artan bir uyumsuzluk sorunuyla karşı karşıya gelebilirsiniz. Bu nedenle bu duruma hazırlıklı olmalı ve aynı tutarlılıkla devam etmelisiniz.