2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Psikolog Ne Yapar?
MAKALE #8466 © Yazan Psk.Özlem DEMİRCİ | Yayın Şubat 2012 | 13,074 Okuyucu
Psikoloji, insan davranışını inceler. İnsan davranışını anlamak için sinir sistemini (beyin ve omurilikten oluşur.) tanımak gerekir. Sofrada tuzu uzatmak gibi en somut davranışlarımızdan aşk gibi en karmaşık duygularımıza kadar pek çok şey sinir sistemimizin bir ürünüdür.*Günümüzde insan beyni ve işlevleriyle ilgili pek çok bilgiye sahip olsak ta, hala öğreneceğimiz çok şey var.

Psikologlar Nasıl Bir Eğitim Alır?


Psikologlar, lisans eğitimi boyunca insanın sinir sistemi ve dolayısıyla fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal işlevleriyle ilgili bilgiler edinir. İnsan yaşamının farklı dönemlerindeki gelişimsel özellikleri, kişilik gelişimi, dil gelişimi, *iletişim, motivasyon, karar verme mekanizması, zeka, öğrenme ve bellek, insanın sosyal davranışı, insanın örgütsel davranışı, *psikoloji biliminin tarihsel gelişimi, sinir sistemiyle ilgili ruhsal ve zihinsel bozukluklar ve çeşitli psikoterapi yöntemleri hakkında birçok şey öğrenirler. *Bireyin ya da grubun davranışlarını ölçmek ve değerlendirmek, psikoloji alanındaki bilimsel çalışmaları *planlamak, uygulamak, istatistiksel analizlerini yapmak, sonuçları yorumlamak, psikoeğitim vermek ya da psikoterapi yapmak gibi beceriler edinirler.


Psikologların eğitimi, üniversiteden mezun olduklarında bitmez, çalıştıkları alana göre çeşitli eğitim, sertifika programı, seminer, kurs ve atölyelere katılarak mesleki gelişimlerine devam ederler. Bu hem bir ihtiyaç hem de bir zorunluluktur.*


Özellikle klinik alanda çalışan ve dolayısıyla psikolojik danışmanlık yapan ya da psikoterapi uygulayan psikologlar hem kişisel meseleleriyle baş edebilmek hem de danışanlarına faydalı olmak için eğitimlerine devam ederler. Psikolojiyle ilgili çeşitli alanlarda yüksek lisans(master) yapan psikologlar 'uzman psikolog' olarak anılır. Örneğin klinik psikolojide yüksek lisans yapan psikologlar, 'uzman klinik psikolog' olurlar. Siz de, size önerilen psikoloğun aldığı eğitimle ilgili bilgi edinin; alınan eğitimlerin hangi kurumdan ve eğitimcilerden alındığına ve süresine dikkat edin.


Psikologlar Nerelerde ve Kimlerle Çalışırlar?


Psikologların en yaygın olarak çalıştığı alan psikolojik danışmanlık alanıdır. Bunun dışında yaygın olarak çocuk gelişimi ve eğitimiyle ilgili okullarda, insan kaynakları ve kalite yönetimiyle ilgili çeşitli kurum ve kuruluşlarda, engelliler ve aileriyle ilgili özel eğitim merkezlerinde, halkla ilişkiler alanında çeşitli işletmelerde, vesayet ve velayet gibi davalarda bilirkişi olarak adliyelerde, ticari sürücülerin değerlendirilmesiyle ilgili psikoteknik merkezlerinde, huzurevlerinde, hasta ve yaşlı bakım merkezlerinde, cezaevlerinde, sivil toplum kuruluşlarında çalışırlar.*


Psikologların hizmet verdiği gruplar da oldukça geniştir. Psikolog, bireyler, çiftler ve ailelerle, *anne-babalar ve öğretmenlerle, *psikiyatrik hastalarla, gebelerle, evlat edinen ailelerle, evlatlık verilen çocuklarla, istismara uğrayan çocuklarla, böbrek yetmezliği ya da diyabet gibi kronik hastalığı olan kişilerle, organ nakli yapılmış/yapılacak kişilerle, kalp ameliyatı olmuş/olacak kişilerle, doğal afete uğramış kişilerle, öğrenme güçlüğü yaşayan kişilerle, mülteci ve sığınmacılarla, her türlü töre ve şiddet mağdurlarıyla, tüp bebek yapmayı isteyen çiftlerle, , suçlu çocuklarla, yöneticiler ve yönetici adaylarıyla, okulda başarılı olmak isteyen öğrencilerle, işinde başarılı olmak isteyen profesyonellerle, performansını arttirmak isteyen sanatçı ve sporcularla, kanser hastaları ve yakınlarıyla, evlenmeyi ve/ya boşanmayı düşünen çiftlerle, sigara/alkol/madde bağımlılarıyla, kilo vermeye çalışan ki suçlu ve/ya suça eğilimli kişilerle, azınlıklarla, *iletişim/empati gibi becerilerini geliştirmek isteyen kişilerle çalışır.


Ben Deli Miyim? Ben Hasta Mıyım? Neden Psikoloğa Gideyim Ki?


Klinik alanda çalışan psikologlar, psikiyatrik hastalarla ya da yaşamının çeşitli alanlarında(kişisel, ailevi, duygusal, sosyal, mesleki, cinsel ya da ekonomik) değişim isteyen *insanlarla çalışıyor olabilir. Kişiler, var olan davranış kalıpları işlevini yitirdiğinde, problem yarattığında ve/ya kendilerini mutsuz ettiğinde yardım ararlar. Psikoloğun temeldeki amacı, kişinin var olan bakış açısını ve davranış kalıplarını değiştirmesine ve yeni davranış biçimleri öğrenmesine yardımcı olmaktır. Örneğin, 'hastalık bulaşır' düşüncesiyle hiç kimseyle*el sıkışmayan, kapı kollarına dokunamayan birinin bu durumu değiştirmesine ve sosyal hayatının iyileşmesine yardım edebilir. *Ya da ergenliğe giren çocuğuna nasıl davranacağını bilemeyen bir anneye, ergeni tanıması ve ona ulaşmaşını sağlayacak iletişim şeklini bulması için danışmanlık yapabilir. Ya da bir çiftin sağlıklı iletişim kurabilmesi, doyurucu bir cinsel hayat yaşayabilmesi, sosyal ilişkilerini düzenlemesi için destek verebilir.*


Psikolojik danışmanlık veren her psikolog, psikoterapist olmayabilir. Psikoterapist ve ya psikodramatist olmak uzun seneler süren eğitim ve süpervizyon gerektiren zorlu ve keyifli bir süreçtir. Psikoterapist, psikolog ya da psikiyatrist olabilir. Önemli gördüğüm diğer bir konu, psikolog ve psikiyatrist ayrımıdır. Psikiyatrist, tıp fakültesini bitirdikten sonra uzmanlığını yetişkin ya da çocuk ve ergen psikiyatrisinde tamamlamış doktordur; ruh sağlığı alanında çalışır, gerek gördüğünde reçeteyle ilaç yazar. Psikolog 4 yıllık psikoloji bölümü mezunudur. Psikiyatrist ve psikolog birbirini tamamlayıcı bir şekilde çalışırlar. Psikolog, gerek gördüğünde danışanını bir psikiyatriste yönlendirebilir; ancak hiçbir şekilde ilaç yazamaz, öneremez. Yine hiçbir psikolog size kullanmakta olduğunuz ilacı azaltmanızı, arttırmanızı, değiştirmenizi ya da kesmenizi öneremez. Herhangi bir psikolog size ilacınızla ilgili öneride bulunursa mesleğini kötüye kullanıyor demektir.


Psikoloğa hasta olduğunuz için de gidiyor olabilirsiniz. Ruhsal hastalıkların da tıpkı faranjit ya da ülser gibi biyolojik bir temeli ve nedeni vardır. Tedavisi de vardır. Ama hayatımızın her alanını faranjitten çok daha fazla etkiler. Ruhsal hastalıklar, ruh halimizi, bedensel sağlığımızı, sosyal ve cinsel hayatımızı, *ilişkilerimizi, başarımızı ve hatta kazancımızı etkiler. İlaç kullanmayan bir ülser hastası, ilaç kullanan ülserli kişiden daha az hasta değildir. Sıkıntılarla boğuşmak ya da *tedavi olmak arasındaki seçim de sizin kararınızdır. Psikoloğa gitmek sizi hasta etmez ama eğer hastaysanız tedavi olmanıza yardım edebilir.


Psikoloğa Bir Kere Gittim, Memnun Kalmadım!


Psikoloğun tek görüşmede sizin sorununuza çözüm getirmesini beklemek sizi hayal kırıklığıne uğratır. Çünkü yardım edebilmesi için psikoloğun sizi tanıması ve durumunuzu etraflıca görüp sıkıntınızı iyi belirlemesi gerekir. Bunun için size soracağı onlarca soru olacaktır. Aileden farklı kişilerle görüşmesi de gerekebilir. Durum ya da sorunu belirlemeden aceleyle yapılan yönlendirme amacına ulaşmaz, uzun vadede çözüm getirmez; sorun nükseder. Değişim ve gelişim ancak farkındalık, öğrenme ve öğrendiğini uygulama ile gerçekleşir. Bunun için istekli ve kararlı olmak, uzmanla işbirliği yapmak ve yeterli zamanı tanımak çok önemlidir.


Psikologların Uyması Gereken Kurallar Var Mıdır?


Psikologların çalışırken uyması gereken etik ilkeler Türk Psikologlar Derneği tarafından belirlenmiştir. Bu ilkelerin büyük kısmı evrenseldir, dünyanın her yerindeki psikologların*

'ortak değerlerini' ve standartları belirler ve psikologların çalışmalarını planlamalarına yardımcı olur.

Psikoloğum Yeterli Mi?


Genel etik ilkelerin ilki yetkinlik/yeterlilikle ilgilidir. Bu ilkeye göre psikolog, gerekli eğitimi almayı, mesleki olarak kendini sürekli geliştirmeyi ve yetkinliğine uygun görevler almayı kabul eder. Bilgi, donanım ve deneyiminin yetersiz olduğu durumlarda hizmet alacak kişi ya da kurumu yetkin bir meslektaşına yönlendirir. Psikoloğunuz, size faydalı olamayacağını düşünüyorsa bunu size söyler. Psikolojinin bir çok alt çalışma alanı vardır. Bir psikoloğun tüm alanlarda yetkin ve yeterli olmasını beklemek gerçekçi değildir.


Psikoloğum Benim Yararımı Gözetir, Beni Zarardan Korur Mu?


İkinci temel ilke yararlı olmak ve zarar vermemekle ilgilidir. Psikolog hizmet verdiği kişi ya da kurumun ihtiyaçlarına uygun ve en yüksek yararı verecek çalışmaları planlar. Onlara zarar vermekten kaçınır, öngörülebilen bir zararı engelemek için gerekli adımları atar, kişiyi önceden bilgilendirir. Psikolog kendi ihtiyaç, tutum ve değerlerinin farkında olur; gücünü kötüye kullanmaz.*


Danışanlarıyla kişisel ve/ya cinsel ilişki kurmaz, çünkü bu durum hizmet alan kişiye yararlı olmaz aksine zarar verir.*Sonuç olarak; psikolog, halen hizmet verdiği kişilere cinsel ima ve yaklaşımlarda bulunmaz, onları taciz etmez ve onlarla cinsel ilişkiye girmez.


Psikolog, profesyonel ilişki içinde olduğu kişilerle ve o kişilerin yakın ilişkide olduğu kişilerle ilişkiye girmekten kaçınır. Çünkü, profesyonel görüşmeler dışında kurulan ilişki danışana fayda salamaz, bilakis zarar verir. Böyle bir durumda psikolog, tarafsızlığını, yetkinliğini ve etkinliğini kaybedebilir.


Psikolog, hiçbir şekilde bilgi almak için kişileri zorlamaz. Bildiklerini baskı, tehdit ya da yakınlaşma amacıyla kullanmaz. Kimseyi dünya görüşünü, cinsel tercihini, politik, dini ve ahlaki inançlarını değiştirmeye zorlamaz. Bunlardan dolayı kimseyi yargılamaz.


Psikoloğum Sorumluluğunu Biliyor Mu?


Üçüncü temel ilke, psikolog psikoloji bilimini en iyi şekilde temsil etmeye çalışır. Danışanlarına ve yaşadığı topluma karşı mesleki sorumluluklarını kabul eder. Mesleki etik ilkelerine uygun çalışır.


Danışanlarıyla ilgili bilgileri gizli tutar. Ses ya da görüntü kaydı yapmadan önce danışandan izin alır. Danışan kendine, psikoloğa ya da diğer insanlara zarar vermiş/ verecek durumda ise gizlilik kuralı geçersizdir.


Psikolog, danışanına yapacağı çalışma ilgili doğru bilgi verir.


Psikoloğum Dürüst Mü?


Psikolog dürüst ve tarafsız çalışır. Hizmet verdiği kişi ve kurumları yanıltmaz, kandırmaz. Gerçek dışı vaatlerde bulunmaz. Psikolog, eğitimi, deneyimi, yetkinliği, akademik derece ve ünvanları, çalıştığı kurumlar, verdiği hizmetler, verdiği hizmetin bilimsel temelleri, ücretleri ve yayınlarıyla ilgili yanlış bilgi vermez.


Psikoloğum İnsan Haklarına Saygılı Mı?


Psikolog, her durumda insan haklarına ve onuruna saygı gösterir.*Psikolog, meslektaşlarının bilgi ve uzmanlığına saygı gösterir. Hizmet verdiği kişilere ya da meslektaşlarına yaş, kimlik, cinsiyet, cinsel kimlik, cinsel tercih, etnik köken, din, mezhep, sosyo-ekonomik düzeye ve engelli oluşa ilişkin konularda baskı ve ayrımcılık yapmaz.


Bütün bu ilkeler telefon, e-posta, bilgisayar ortamında karşılıklı görüşme(chat), videokonferans gibi ortamlarda verilen hizmetler için de geçerlidir.


Kaynak: Türk Psikologlar Derneği Etik Yönetmeliği*

(Yönetmeliğin tüm metni için: *www.psikolog.org.tr/Belgeler/tpd-yonetmelikler/turk-psikologlar-dernegi-etik-yonetmeligi)

Uzm. Psk. Özlem Demirci

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Psikolog Ne Yapar?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Özlem DEMİRCİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Özlem DEMİRCİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     5 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Özlem DEMİRCİ Fotoğraf
Psk.Özlem DEMİRCİ
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi18 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Özlem DEMİRCİ'nin Makaleleri
► Psikolog İş Ne İş Yapar? Psk.M.Enes İMERT
► Kimler Manüplasyon Yapar Psk.Tuğba DEMİRÖZ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Psikolog Ne Yapar?' başlığıyla benzeşen toplam 22 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Gebelik Psikolojisi Kasım 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


13:48
Top