Depresyonun farkına varmak ve hastalıkla baş edebilmek için;
Bir süredir kendinizde moral bozukluğu ve keyifsizlik mutsuzluk hissediyor musunuz?
Önceleri zevk aldığınız şeyler artık sizin için can sıkıcı olmaya başladı mı ?
Uykusuzluk yorgunluk ve memnuniyetsizlik hali içersindemisiniz?
Vücudunuzda herhangi bir rahatsızlık hissedip bu rahatsızlığı doktorunuz bile tanımlayamıyormu?

Bu soruları EVET diye cevaplamışsanız depresyon belirtileriniz var demektir.
Depresyon o kadar yaygın bir hastalık halini almaya başladı ki artık her ailede hemen hemen bir tane depresyon hastası bulunmakta ve bu durum gittikçe yaygınlaşmaktadır.

Burada depresyonun tanımını, hangi sebeplerden kaynaklandığını, hangi tedavi imkanlarından faydalanabileceğiniz hakkında bilgi vermeye çalışacağım. Öncelikle depresyon tedavisi için kendinizde bulunmayan ya da gittikçe azalan enerjinizin son kırıntılarını da psikoloğunuz ile birlikte bu hastalıktan kurtulmak için kullanmanız gerekmektedir. Unutmamak gerekir ki eğer siz herhangi bir tedaviye ne kadar isteksiz olur ve kendinizi bu sürece dahil etmemek için uğraşırsanız bu hastalıktan kurtulma ihtimalinizde o kadar zayıflama yolunda ilerleyecektir.

Bu terapi sürecinin sonunda en kısa zamanda mutluluk dolu aktif ve hayattan zevk almanızı temenni ederim.

Depresyon Nedir:Bazen bugün moralim bozuk dediğimiz, kendimizi üzüntülü veya sıkıntılı hissettiğimiz günleri hepimiz biliriz. Bu tip duygular başarısızlık veya hayal kırıklığı veya değerli bir insanı kaybetmekten kaynaklanabilir hatta sebepsiz yere bile gelişebilir.Bu olumsuz duygular hayatın doğal bir parçası olarak bir süre sonra kendiliğinden düzelebilir. Bu çok olağan bir süreçtir. Depresyon ise bir hastalıktır ve insanın gerek duygusal gerekse düşünsel varlığında ve davranışında meydana gelen bir durumdur.

Depresyon ile normal üzüntü keder durumu arasındaki fark ise depresyonda moral bozukluğunun dışında birkaç belirtinin daha olması ve bu belirtilerin normal seviyeden daha yoğun oluşu daha uzun sürmesi ve insanın günlük yaşamını belirgin bir şekilde sarsmasıdır.

Depresyonun oluşumu ve süresi ile ilgili olarak beyindeki metabolizma çok önemli bir yer oynar sinir hücreleri arasındaki bilgi alışverişini sağlayan mesaj iletici maddeler beynin olağan aktivitelerinde büyük önem taşımaktadır. Depresyon hastası olan bir insanda bu mesaj iletici maddelerin miktarı ve yoğunluğu belirsizlik içersindedir.Yani bu kişilerde serotonin eksikliği vardır. Bu demektir ki depresyon diğer sebepleri ile birlikte organik bir bozukluktan da ileri gelen bir hastalıktır.İlaç tedavisinin amacı serotonin adlı mesaj iletici maddenin oranını yükselterek bu madde ile diğer mesaj iletici maddeler arasındaki dengenin normal bir seviyeye dönmesini sağlamaktır.

Depresyonun Çaresi vardır: Çağdaş imkanlarla depresyon hastalarının başarıyla tedavi edilmeleri mümkündür. Ancak bunun için doktorunuza/psikoloğunuza yakınmalarınızı açıkça anlatmaya bizzat karar vermeniz şarttır. Çünkü doktorunuz hastalığı ancak bu şekilde öğrenerek net bir teşhis koyabilmekte ve size uygun tedavi/terapi modelini belirleyebilmektedir.Ancak aynı zamanda doktorunuzun sizinde katılımınıza ihtiyacı olacaktır yani siz bu hastalıktan kurtulmak adına ne kadar çaba harcamaya istekli olursanız terapi sürecide o kadar kısa sürede son bulabilmektedir.

Depresyon nasıl meydana gelir; Normalde birden fazla sebebi olan hastalıktır.genellikle üç faktörün aynı anda ortaya çıkarak etkileşim yoluyla depresyonu meydana getirdiğini söyleyebiliriz.
1- Depresyon oluşumunu kolaylaştıran bir yaradılış yapısına sahip olan veya soyaçekim açısından depresyona girme ihtimali yüksek olan insan tipi
2- Yetişkinlerin yaşamında ağır basan değişiklikler. Ölüm, ayrılış veya işyerinde/aile içersinde beklentileri yerine getirememe vs.
3- Çocuklukta yaşanmış olan ağır kayıp tecrübeleri. Örneğin anne babanın ölümü veya çocuğun uygun olmayan eğitim ve yetiştirilme metotlarına maruz kalmış olması.

Depresyonun Farkına Varmak:Bir insanda depresyonun yakında ortaya çıkacağına veya var olduğuna işaret eden ilk belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bazı kişilerde bedensel yakınma ve rahatsızlıklar ön planda iken başkalarında düşünsel ve duygusal bozuklukların hakim olması söz konusu olabilir.
Depresyon ilgili kişilerin duygularını düşüncelerini ve davranışını değiştirebilen ve bedensel yakınmalara sebep olan bir hastalıktır.

Unutmamak gerekir ki eğer depresyondaysanız ve bu durum sizi oldukça rahatsız ediyor, bir psikolojik yardım almayı düşünüyorsanız bu aşamaya kadar ilerlemeniz sizin bu hastalıktan kurtulmanız için büyük bir öneme sahiptir.
GELİŞİMSEL YARDIM MODELİ

1-Problemi ortaya koy.
2-Bunun getirdiklerini ve götürdüklerini anla.
3-Çözüm için eyleme geç.

Bu ilke, yardım ilişkisine şu şekilde dönüşmektedir; yardıma gelen kişinin problemini özgürce ortaya koymasına yardım edecek şekilde bir ilişki kur ( danışan ile başlangıçta güçlü bir empati oluşturup iletişime geçerek söylediklerinden danışanın duygusunu anlamaya ve hissetmeye çalış), sonra onun problemini objektif olarak görmesine ve eyleme geçmesine gerek olduğunu anlamasına yardım et, daha sonra da onun eyleme geçmesine yardım et.

Psikolojik danışmanların ilk sorumluluğu; yardım etme sürecinde etkili olmasına yarayacak olan, etkin dinleme, gerçek empati ile ilişki kurma, saygı, somutluk ve içtenlik olmalıdır.

DANIŞMANIN BECERİLERİ:

1 - Başlangıç düzeyde doğru empatinin uygulanması :

1- Danışan tarafından gelen mesajları fiziksel ve psikolojik olarak dikkatle dinle
2- Özellikle mesajın özünü ve temelini anlamaya çalış
3- Bu gelen mesajlara kısa ama orta sıklıkta tepkide bulun danışmanın ilerlemesi için ona karşı esnek ve geçici ol
4- Ona karşı nazik ol ama onun önemli konulardan uzaklaşmasına izin verme
5- Her hangi birini seçmen gerekmediğinde hem duygu hem de içeriğe tepkide bulun
6- Hassas konu ve duyguların ortaya konmasında aşamalı olarak hareket et
7- Tepkide bulunduktan sonra tepkinizin doğruluğunu onaylayacak ya da yalanlayacak ip uçlarına dikkat edin
8- Danışanın direnci ve kaygısı ile ilgili işaretlere dikkat edin ve bunların sizin yanlış olmanızdan mı yoksa doğru olmanızdan mı kaynaklandığını anlamaya çalışın.


2- Danışan konuşurken danışman kendisine şu soruları sorar; bu kimseyi gerçekten ne rahatsız etmektedir? Bana ne anlatmaya çalışıyor? Onu ne engellemektedir? Yaşamında ne bakımlardan etkili olmamaktadır?

· Üst düzey danışman, danışan için en derin anlamı olan duygu ve davranışlara odaklaşır.Eğer bunlar pek belirgin değilse, danışman konulara geri dönerek bunları ufak parçalar halinde ele almalıdır ve bu da gerçek konu ortaya çıkıncaya kadar sürmelidir.
· Danışana anlayışını ( empatiyi) iletmeden ve RAPORT : (danışanla danışman arasında manevi bağın kurulması demektir) danışman raport kurmadan yüzleştirme yaparsa veya tavsiyede bulunursa 2. ve 3. aşamalara geçilmiş olur ki bu durum süreci geriletebilir. ( DANIŞANI ÜRKÜTMEYECEKSİN J )
· Danışan konuşması sırasında fazla bekleme yapıyorsa danışman panik yapmamalıdır.
· Eğer danışman devamlı olarak kendisine, bu kimsenin bana söylediklerinin özünde ne var? Diye düşünecek olursa kısa açık ve doğru tepkide bulunabilir.

3- SOMUTLUK : Danışanın kendini ifade etmesi somut ve açık bir şekilde olmalıdır. Problemleri somut ve operasyonel olarak tartışmadıkça çözümlemek olası değildir.
Bazı danışmanların bu aşamaya ulaşamamasının nedeni danışanlarının problemlerini somut olarak ifade etmesine yardımcı olamamasıdır !
Psikolojik danışma sürecinin mantığı somut olmaya dayanır.

4- İLERİ DÜZEYDE DOĞRU EMPATİ: Danışmanı artık tanıyorsun özellikleri hakkında bilgi sahibisin ve danışanın söylediği bir sorunun özüne net yorum yapıyorsan bu durum ileri düzeyde doğru empatidir. İleri düzeyde doğru empatinin amacı ; danışanın kendini keşfetme aşamasından, kendini anlama aşamasına doğru ilerlemesine yardımcı olmaktır.

5-ZORUNLU ALAN ANALİZİ : Diyelim hakan’ın bir sorunu var, bu soruna çözüm bulmak onun amacıdır. Hakan bir kez amacının ne olduğunu gördüğünde onun bu amaca ulaşmasını engelleyen güçleri de amacına ulaşmasına yardım eden ( kolaylaştırıcı) güçleri de görür. Daha sonra amacına ulaşmasına engel olan güçleri azaltmaya ve kolaylaştırıcı güçleri arttırmaya yardımcı olacak eylemin yönüne karar verir.

Başarıya ve başarısızlığa karşı almış olduğumuz uyaranlar vardır, biz bunları kolaylaştırıcı etkenler ve engelleyici güçler olarak tanımlıyoruz ve yapmamız gereken şey kolaylaştırıcı etkenleri arttırarak engelleyici güçleri azaltmaya çalışmalıyız ( danışmanı bu anlamda motive etmeliyiz)


ÖNEMLİ NOTLAR :
· Zamansız uygulama zararlı sonuçlara yol açabilir.
· Danışmanın öğüt vermesinden ziyade, yönlendirme aşamasında danışanına yardımda bulunması daha doğru olmaktadır.
· Öğüt verme uygulamasında dikkat edilmesi gereken özel öncelikler vardır, çünkü danışanlar sık sık danışmanın yardımını isterler, bu ortamda danışman da çoğu kez öğüt verme durumunda kalır. Bu danışmanların, özellikle meslekteki ilk yıllarında karşılaştıkları bir durumdur.
· Kaygı tepkileri zararlıdır ve danışanın ortama uyma çabalarını engeller. Bireyi tam olarak rahatlayacak şekilde eğitmek ve tamamen rahatladığı anda kendini kaygı koşullarında hissetmesini sağlamak.İnsanı en iyi rahatlatan yol derin kas gevşemesidir.
· Eğer bir kimse bir obje ya da bir durumdan korkmamak için ne kadar çalışırsa o kadar fazla korkar.Öte yandan bilinçli olarak korkmayı dener ve korku belirtileri gösterirse daha az korkar. Ör : kalp hastalığından korkan birisine _ kalbim daha hızlı atacak sonra duracak ve ben burada öleceğim…
· Danışanın metaforunu dinlemek : Danışanın söylemiş olduğu kendimi lime lime olmuş hissediyorum, kendimi kıyma makinesinden geçmiş hissediyorum gibi söylediği şeylere psikolojik danışmanın kendini kıyma makinesinden geçirildiğini söylerken ne hissediyorsun ? Bu danışanı ne hissettiği ile ilgili daha çok şey söylemeye teşvik etmek gereklidir.

Eleştiren doğru veya yanlış olsun onunla aynı fikirde olmak için bir yol bulun .
Bilişsel yaklaşımların tümü yapılandırılmış psiko eğitimsel bir modele dayandırılmıştır.Hepsi ödevlerin önemini vurgular terapi oturumları sırasında ve oturumlar dışında etkin bir rol üstlenmesi için danışana sorumluluk yükler . bu kuramda odak nokta danışanın sadece duygularını açıklamasından çok danışanın düşünce ve davranışları ile de çalışmasıdır, terapi eğitsel bir süreç olarak görülür
-Meli –Malı’ları Ortadan Kaldırma Teknikleri : Kendinize vurmakta kullandığınız tüm mantık dışı –meli –malı cümlelerini azaltmak için bazı yöntemlerden bahsedebiliriz.Bunlardan ilki kendinize, Kim yapmam gerektiğini söylüyor ? Yapmam gerektiği nerede yazıyor ? diye sormaktır.Buradaki önemli nokta kendinizi gereksiz yere eleştirdiğinizi fark etmenizdir.kendi kurallarınızı kendiniz koyduğunuza göre bir kuralın işe yaramadığına karar verdiğinizde bu kuralı değiştirebilir veya bu kuraldan vazgeçebilirsiniz.Eşinizi her zaman mutlu etmeniz gerektiğini kendinize söylüyor olduğunuzu varsayalım.deneyimleriniz size bunun gerçekçi ve işe yarayan bir şey olmadığını öğretmişse bu kuralı daha geçerli bir hale sokarak tekrar yazın ‘Eşimi bazen mutlu edebilirim ancak bunun her zaman olması olanaklı değil.Sonuçta mutluluğu ona bağlı bir şey ondan daha mükemmel değilim bu nedenle de her yaptığımın her zaman takdir göreceğini beklemeyeceğim.
Belli bir kuralın işe yarayıp yaramadığına karar verirken kendinize şunu sormanız yararlı olabilir.Bu kuralın benim için avantajları ve dezavantajları nelerdir? Eşimi her zaman mutlu edebilmeliyim inancı ne kadar işime yaramaktadır ve bu inancın bana bedeli nedir?

Meli – malı lardan kurtulmanın başka bir yolu da bunların yerine başka kelimeler koymaktır mesela ‘’olursa iyi olur veya olmasını isterdim ‘’ gibi cümleler iyi iş görür. Mesela dondurma yememeliydim yerine dondurma yememiş olsaydım daha iyi olurdu.

Kendinizi motive etmenizde ceza dan çok ödül önerilmelidir.
Bilek sayacı tekniğini –meli –malı lar içinde kullanabilirsiniz. Ve diğer bir meli malı ile savaşma tekniği ise kendinize NİYE YAPMALIYIM diye sormaktır.
Tüm duygular biliş veya düşüncelerinizden kaynaklanmaktadır.
Şu anda böyle hissetmenin nedeni şimdi düşünmekte olduğunuz şeylerdir.
Kendinizi çökkün hissettiğinizde düşünceleriniz bu hislerinizden olumsuz etkilenir.
Duygusal çalkantılarınıza neden olan olumsuz düşüncelerin çoğunlukla büyük çarpıtmalar içerdiğini göreceksiniz.
Depresyonunuz aslında gerçeğin doğru olarak algılanmasında değil,zihninizdeki çarpıtmalara bağlıdır.