Okul Başarısızlığı ve Nedenleri
OKUL BAŞARISIZLIĞI VE NEDENLERİ
Okul başarısından bahsettiğimizde öncelikle neyi kastettiğimizi belirlemek gereklidir. “Okul Başarısı; okulda alınan notların değerlendirilmesi ve bu notların belirli bir ortalamanın üstünde yer alması anlamına gelmektedir. Okul başarısızlığı ise öğrencinin sahip olduğu zihinsel kapasiteden daha düşük notlar ile öğrencinin asıl kapasitesi arasında bir farklılığın bulunmasıdır.” ( Özabacı, 2001)[1]. Bu konuda genel olarak bir öğrencinin okul ders notlarının, sahip olduğu potansiyele uygun olmasından söz edebiliriz. Yani çocuğun zihinsel kapasitesi, yetenekleri ve gelişimsel olarak kazandığı becerileri ölçüsünde başarı elde etmesini bekleriz.
Başarı dendiğindeyse ailelerin ve çocukların beklentileri birbirlerinden ve diğer kişilerden farklılaşabilmektedir. Beklentilerimiz, düşünce dünyamızda önemli bir rol oynamaktadır. Düşünceler kişiden kişiye değişebildiği için beklentiler de aynı oranda değişim gösterir. Bazen gerçekçi, bazen gereğinden yüksek bazen de olabileceğinden azını bekleyebiliriz. Bir aileye göre başarılı olmak okul birincisi olmak diğerine göreyse zayıf notu olmadan sınıfı geçmek demek olabilir. Burada önemli olan nokta, çocuğa, onun kapasitesi ve yeteneklerine uygun beklentiler içinde olmaktır.
Bir çocuğun okul performansını etkileyen nedenler nelerdir ?
Bu konuyu çocukla ilgili özellikler, aileyle ilgili özellikler ve okula bağlı özellikler olmak üzere olarak üçe ayırabiliriz.
Çocuğa bağlı özellikler[2]
a) Zihinsel kapasite :
IQ olarak bilinen zeka yaşının seviyesi çocuğun anlama ve uygulama becerisiyle doğrudan ilişkilidir. Zeka yaşı düşük olan çocuğun ortaya koyabileceği ürün yaşıtlarından daha az seviyede olacaktır. Çocuk kaç yaşında olursa olsun zeka yaşıyla uyumlu becerileri yapabilecektir. Böylelikle yaşıtlarının öğrenebildiği beceriler yerine kendinden küçük çocuklarının öğrenebildiklerini kavrayabilecektir.
Ancak zeka yaşı yüksek olan bir çocuğun kendi yaş seviyesinin üzerinde beceri göstermesi ise kesin değildir. Çünkü okul başarısı aşağıda sayacağımız diğer özelliklerden de etkilenmektedir.
b) Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB):
Dikkat eksikliği belirtileri; dikkatsizce hatalar yapma, dikkatinin kolay dağılması, ödev veya görevleri tamamlayamama ,uzun süreli çaba gerektiren işleri sevmeme, araç gereçlerini kaybetme,dinlemiyormuş gibi görünme ve unutkanlık olarak özetlenebilir. (Ercan, 2008)[3] DEHB uzmanlar tarafından tanı koyulması gereken özel bir durumdur. Her dikkatini verememe durumu bir bozukluğu göstermeyeceği gibi çocuğun genel olarak yukarıdaki özelliklere sahip olması bir uzman tarafından kontrolünü gerektirebilecektir.
c) Öğrenme güçlüğü:
Zeka düzeyi normal olmakla birlikte, okul başarısını önemli ölçüde etkileyen okuma, matematik ve yazılı anlatım sorunlarını kapsamaktadır. (APA, 2000)[4] Çocuk okul dışı becerilerde başarılı olup öğrenebilirken bahsedilen noktalarda zorluk yaşayıp desteğe ihtiyaç duyabilir.
d) Ruhsal etkenler :
Çocuğun içinde bulunduğu duygusal durum onun tüm hayatını etkileyebileceği gibi okul başarısını da etkileyecektir. Ruhsal dünyasında karmaşa olan veya bir rahatsızlık yaşamakta olan çocuğun, dikkatini derslere verebilmesi, çalışabilecek motivasyonu sağlaması ve öğrenme becerisini yerine getirebilmesi çok zor olacaktır. Rahatsızlıklara örnek olarak depresyon, davranım bozukluğu ve erken başlangıçlı psikotik hastalıkları verebiliriz. Bunula birlikte travma diyebileceğimiz, çocuğun üzerinde sarsıcı etkiye sahip durumlar da dönemsel olarak ve/veya ilerleyen dönemlerde okul hayatına etki yapabilir. Bunlar arasında bir yakınını kaybetme, şiddete maruz kalma veya başkasına uygulanan şiddete seyirci olma sayılabilir.
e)Çocuğun bedensel bir engelinin veya rahatsızlığının olması:
Özellikle görme ve işitme problemi olan çocukların, bu durum fark edilinceye kadar öğrenememesine bir anlam verilememekte ve kimi zaman da çocuk tahtadakileri yazmadığı için sorumsuzluk, dinliyormuş gibi görünüp soruyu cevaplamıyor olduğu için de ilgisizlikle suçlanabilir.
f)Gelişimsel dönemlerin etkisi:
Ergenlik dönemi gibi duygusal dalgalanmaların olduğu dönemlerde, bu duygulara adapte olma ve yeni problemlerle başa çıkma yoğun bir zihinsel faaliyet gerektirdiğinden okul başarısı etkilenebilmektedir. Aynı şekilde ilginin arkadaşlık ilişkisi ve sosyal iletişim ağına yoğunlaşmasıyla okul, önem sırasını yitirebilmektedir. Aynı şekilde eğer çocuğun gelişimi okulun gerektirdiği beceriler için gelişmemişse örneğin çocuk henüz kalem tutamıyorsa yine kendinden beklenileni yapamayacaktır.
g)Çocuğun sınav sistemine yatkınlığı:
Bir konuyu öğrenmekle, o konudaki bilgiyi aktarmak arsında farklılık vardır. Öğrenme aşamasında bilgi alınabilmiş olsa dahi geri vermede oluşabilecek bir problem, bu bilgiye sahip olunup olunmadığının yanlış değerlendirilmesine yol açabilir. Bu anlamda; seçim yapma olanağı veren test sistemi, yorumun değerlendirilmesine olanak tanıyan yazılı sistem ve öğrenci öğretmen etkileşimine açık olan sözlü sistem, çocuğun ifade etme becerisine göre farklı sonuçlar verebilecektir. Bu yüzden çekingen çocuklar sözlü sınavda, yazarak iyi ifade edemeyen çocuklar yazılı sınavda, dikkati dağınık çocuklar da çoktan seçmeli sınavlarda daha az başarılı olabilirler.
Aileden kaynaklanan etkenler
a) Anne babalık tutumları:
Anne babaların çocuk yetiştirme tutumları çocuğun küçüklüğünden itibaren onu etkilemekte, gelişimine ve becerilerine de yön verebilmektedir. Bu yönden uygun anne babalık tutumlarının çocuğunda gelişiminde olumlu aşamalar sağladığı yanlış tutumlarınsa birtakım olumsuzluklara neden olabildiği görülmektedir. Okul açısından ele aldığımızda örneğin aşırı hoşgörülü ve izin verici tutuma sahip, çocukların tüm isteklerinin geciktirilmeden yapılması gerektiğini düşünen bir aile, çocuğun sıkıntıya ya da zorluklara tahammül etmeyi öğrenmesine fırsat vermeyecek böylelikle de çocuk okulun getirdiği bir takım zorunlululara katlanmakta güçlük yaşayacaktır. Sınıfta duramama, ödev yapmanın verdiği sıkıntıdan şikayet etme ve yamak istememe gibi. Diğer yandan aşırı koruyup kollayan bir aile de çocuğun sorumluluk alamamasına ve kendi başına yapabileceği şeyleri daha başkasından beklemesine neden olabilecek ve okul için gerekli performans sergilenemeyecektir.
b) Aile içi ortam: içinde yaşanılan ortamın huzurlu, dingin ve sevgi dolu olması ya da çatışmalı, rahatsız edici, gergin bir ortam olması çocuğun duygu dünyasını etkileyecek dolayısıyla da genel motivasyonunu arttırıp azaltabilecektir. Bununla birlikte çatışmalı bir ortamda büyüyen çocuğun zihnini bu çatışmaların nedenlerine ve sonuçlarına dair düşünceler meşgul edecek ve okulla ilgili etkinliklere yeterince odaklanamayacaktır.
c) Anne babanın okula ilişkin düşünceleri:
Anne babanın okul eğitimiyle ilgili düşünceleri örneğin okuldan mezun olmayı önemseyip önemsememesi, kimi kesimlerde okul eğitimine alternatif olarak çocuğa çalışmasının önerilmesi, çocuğun okul için göstereceği çabanın miktarını önemli derecede etkileyebilir. Ailenin bu konuda yüksek beklentileri ise çocuğun kaygı duymasına neden olup onu panikletebilir ve hem dersleri anlamada hem de sınavlarda uygulamada hatalar yapmasına neden olabilir.
d) Aile içi iletişim:
Ailenin çocuğuyla kurduğu iletişim onun duygularını, düşüncelerini ve dolayısıyla ihtiyaçlarını anlamasına sağlayabilecektir. Çocuğun ihtiyaç ve kaygılarını anlayabilen bir aile ona gerekli olan desteği sağlayabilecek ve tek başına baş edemeyeceği zorlukları aşmasını sağlayabilecektir.
e) Ailenin sunduğu imkanlar:
Ailenin çocuğuna eğitimsel anlamda sunacağı kaynaklar arasında ekonomik kaynaklar; özel ders, dershane, kurs ve ailenin kendi kaynakları; anne-babanın ders çalıştırması, okul derslerine ek kaynak sunma ve zengin uyaran ortamı sağlama yer almaktadır.
Okuldan kaynaklanan etkenler
a)Öğretmenden kaynaklanan durumlar:
Öğretmenin öğrencinin özelliklerine uygun nitelikte ve onun becerilerini geliştirici nitelikte olması için öğretmen, öğrencilerini tanımalı ve onlara uygun planlama yapabilmelidir. Her çocuğun ihtiyaçları doğrultusunda ilgiye ihtiyacı vardır ve bunu sağlamak için imkanlar oluşturulmalıdır.
b) Okula dair özellikler:
Okulun meslek okulu olması veya fen lisesi ya da özel eğitim programı uygulayan bir okul olması zaman zaman öğrenciyi zorlayabilir ve onun yeteneklerinin dışında aktiviteler gerektirebileceği için potansiyelini değerlendirememesi ve başarısız olmasına neden olabilir.
c) Eğitim sistemi:
Daha önce de belirtildiği gibi her çocuğun öğrenme ve öğrendiklerini ifade etme şekli birbirinden farklı olabilir. Tek tip sistemin uygulandığı koşullarda bu sistem konusunda becerisi olmayan öğrenciler yeteri kadar başarı gösteremeyebileceklerdir.
Çocuğun başarısını yargılamadan önce sorgulamamız gereken ne çok şey var değil mi? Eğer bu bahsettiğimiz konular gündeminizde önemli bir rol oynuyorsa ve durum iyileşmek yerine kötüye gidiyorsa bir uzmandan yardım almak yerinde olacaktır.
[1] Yard.Doç.Dr. Nilüfer ÖZABACI, *M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl : 2001, Sayı 13, Sayfa : 135-150
[2] www.kozanram.gov.tr
[3] Dikkat eksikliği ve hiperkativite bozukluğu, doç. dr. eyüp sabri ercan, doğan egmont yayıncılık ve yapımcılık tic. Aş, istanbul, sy :22
[4] DSM-IV-TR
Okul başarısından bahsettiğimizde öncelikle neyi kastettiğimizi belirlemek gereklidir. “Okul Başarısı; okulda alınan notların değerlendirilmesi ve bu notların belirli bir ortalamanın üstünde yer alması anlamına gelmektedir. Okul başarısızlığı ise öğrencinin sahip olduğu zihinsel kapasiteden daha düşük notlar ile öğrencinin asıl kapasitesi arasında bir farklılığın bulunmasıdır.” ( Özabacı, 2001)[1]. Bu konuda genel olarak bir öğrencinin okul ders notlarının, sahip olduğu potansiyele uygun olmasından söz edebiliriz. Yani çocuğun zihinsel kapasitesi, yetenekleri ve gelişimsel olarak kazandığı becerileri ölçüsünde başarı elde etmesini bekleriz.
Başarı dendiğindeyse ailelerin ve çocukların beklentileri birbirlerinden ve diğer kişilerden farklılaşabilmektedir. Beklentilerimiz, düşünce dünyamızda önemli bir rol oynamaktadır. Düşünceler kişiden kişiye değişebildiği için beklentiler de aynı oranda değişim gösterir. Bazen gerçekçi, bazen gereğinden yüksek bazen de olabileceğinden azını bekleyebiliriz. Bir aileye göre başarılı olmak okul birincisi olmak diğerine göreyse zayıf notu olmadan sınıfı geçmek demek olabilir. Burada önemli olan nokta, çocuğa, onun kapasitesi ve yeteneklerine uygun beklentiler içinde olmaktır.
Bir çocuğun okul performansını etkileyen nedenler nelerdir ?
Bu konuyu çocukla ilgili özellikler, aileyle ilgili özellikler ve okula bağlı özellikler olmak üzere olarak üçe ayırabiliriz.
Çocuğa bağlı özellikler[2]
a) Zihinsel kapasite :
IQ olarak bilinen zeka yaşının seviyesi çocuğun anlama ve uygulama becerisiyle doğrudan ilişkilidir. Zeka yaşı düşük olan çocuğun ortaya koyabileceği ürün yaşıtlarından daha az seviyede olacaktır. Çocuk kaç yaşında olursa olsun zeka yaşıyla uyumlu becerileri yapabilecektir. Böylelikle yaşıtlarının öğrenebildiği beceriler yerine kendinden küçük çocuklarının öğrenebildiklerini kavrayabilecektir.
Ancak zeka yaşı yüksek olan bir çocuğun kendi yaş seviyesinin üzerinde beceri göstermesi ise kesin değildir. Çünkü okul başarısı aşağıda sayacağımız diğer özelliklerden de etkilenmektedir.
b) Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB):
Dikkat eksikliği belirtileri; dikkatsizce hatalar yapma, dikkatinin kolay dağılması, ödev veya görevleri tamamlayamama ,uzun süreli çaba gerektiren işleri sevmeme, araç gereçlerini kaybetme,dinlemiyormuş gibi görünme ve unutkanlık olarak özetlenebilir. (Ercan, 2008)[3] DEHB uzmanlar tarafından tanı koyulması gereken özel bir durumdur. Her dikkatini verememe durumu bir bozukluğu göstermeyeceği gibi çocuğun genel olarak yukarıdaki özelliklere sahip olması bir uzman tarafından kontrolünü gerektirebilecektir.
c) Öğrenme güçlüğü:
Zeka düzeyi normal olmakla birlikte, okul başarısını önemli ölçüde etkileyen okuma, matematik ve yazılı anlatım sorunlarını kapsamaktadır. (APA, 2000)[4] Çocuk okul dışı becerilerde başarılı olup öğrenebilirken bahsedilen noktalarda zorluk yaşayıp desteğe ihtiyaç duyabilir.
d) Ruhsal etkenler :
Çocuğun içinde bulunduğu duygusal durum onun tüm hayatını etkileyebileceği gibi okul başarısını da etkileyecektir. Ruhsal dünyasında karmaşa olan veya bir rahatsızlık yaşamakta olan çocuğun, dikkatini derslere verebilmesi, çalışabilecek motivasyonu sağlaması ve öğrenme becerisini yerine getirebilmesi çok zor olacaktır. Rahatsızlıklara örnek olarak depresyon, davranım bozukluğu ve erken başlangıçlı psikotik hastalıkları verebiliriz. Bunula birlikte travma diyebileceğimiz, çocuğun üzerinde sarsıcı etkiye sahip durumlar da dönemsel olarak ve/veya ilerleyen dönemlerde okul hayatına etki yapabilir. Bunlar arasında bir yakınını kaybetme, şiddete maruz kalma veya başkasına uygulanan şiddete seyirci olma sayılabilir.
e)Çocuğun bedensel bir engelinin veya rahatsızlığının olması:
Özellikle görme ve işitme problemi olan çocukların, bu durum fark edilinceye kadar öğrenememesine bir anlam verilememekte ve kimi zaman da çocuk tahtadakileri yazmadığı için sorumsuzluk, dinliyormuş gibi görünüp soruyu cevaplamıyor olduğu için de ilgisizlikle suçlanabilir.
f)Gelişimsel dönemlerin etkisi:
Ergenlik dönemi gibi duygusal dalgalanmaların olduğu dönemlerde, bu duygulara adapte olma ve yeni problemlerle başa çıkma yoğun bir zihinsel faaliyet gerektirdiğinden okul başarısı etkilenebilmektedir. Aynı şekilde ilginin arkadaşlık ilişkisi ve sosyal iletişim ağına yoğunlaşmasıyla okul, önem sırasını yitirebilmektedir. Aynı şekilde eğer çocuğun gelişimi okulun gerektirdiği beceriler için gelişmemişse örneğin çocuk henüz kalem tutamıyorsa yine kendinden beklenileni yapamayacaktır.
g)Çocuğun sınav sistemine yatkınlığı:
Bir konuyu öğrenmekle, o konudaki bilgiyi aktarmak arsında farklılık vardır. Öğrenme aşamasında bilgi alınabilmiş olsa dahi geri vermede oluşabilecek bir problem, bu bilgiye sahip olunup olunmadığının yanlış değerlendirilmesine yol açabilir. Bu anlamda; seçim yapma olanağı veren test sistemi, yorumun değerlendirilmesine olanak tanıyan yazılı sistem ve öğrenci öğretmen etkileşimine açık olan sözlü sistem, çocuğun ifade etme becerisine göre farklı sonuçlar verebilecektir. Bu yüzden çekingen çocuklar sözlü sınavda, yazarak iyi ifade edemeyen çocuklar yazılı sınavda, dikkati dağınık çocuklar da çoktan seçmeli sınavlarda daha az başarılı olabilirler.
Aileden kaynaklanan etkenler
a) Anne babalık tutumları:
Anne babaların çocuk yetiştirme tutumları çocuğun küçüklüğünden itibaren onu etkilemekte, gelişimine ve becerilerine de yön verebilmektedir. Bu yönden uygun anne babalık tutumlarının çocuğunda gelişiminde olumlu aşamalar sağladığı yanlış tutumlarınsa birtakım olumsuzluklara neden olabildiği görülmektedir. Okul açısından ele aldığımızda örneğin aşırı hoşgörülü ve izin verici tutuma sahip, çocukların tüm isteklerinin geciktirilmeden yapılması gerektiğini düşünen bir aile, çocuğun sıkıntıya ya da zorluklara tahammül etmeyi öğrenmesine fırsat vermeyecek böylelikle de çocuk okulun getirdiği bir takım zorunlululara katlanmakta güçlük yaşayacaktır. Sınıfta duramama, ödev yapmanın verdiği sıkıntıdan şikayet etme ve yamak istememe gibi. Diğer yandan aşırı koruyup kollayan bir aile de çocuğun sorumluluk alamamasına ve kendi başına yapabileceği şeyleri daha başkasından beklemesine neden olabilecek ve okul için gerekli performans sergilenemeyecektir.
b) Aile içi ortam: içinde yaşanılan ortamın huzurlu, dingin ve sevgi dolu olması ya da çatışmalı, rahatsız edici, gergin bir ortam olması çocuğun duygu dünyasını etkileyecek dolayısıyla da genel motivasyonunu arttırıp azaltabilecektir. Bununla birlikte çatışmalı bir ortamda büyüyen çocuğun zihnini bu çatışmaların nedenlerine ve sonuçlarına dair düşünceler meşgul edecek ve okulla ilgili etkinliklere yeterince odaklanamayacaktır.
c) Anne babanın okula ilişkin düşünceleri:
Anne babanın okul eğitimiyle ilgili düşünceleri örneğin okuldan mezun olmayı önemseyip önemsememesi, kimi kesimlerde okul eğitimine alternatif olarak çocuğa çalışmasının önerilmesi, çocuğun okul için göstereceği çabanın miktarını önemli derecede etkileyebilir. Ailenin bu konuda yüksek beklentileri ise çocuğun kaygı duymasına neden olup onu panikletebilir ve hem dersleri anlamada hem de sınavlarda uygulamada hatalar yapmasına neden olabilir.
d) Aile içi iletişim:
Ailenin çocuğuyla kurduğu iletişim onun duygularını, düşüncelerini ve dolayısıyla ihtiyaçlarını anlamasına sağlayabilecektir. Çocuğun ihtiyaç ve kaygılarını anlayabilen bir aile ona gerekli olan desteği sağlayabilecek ve tek başına baş edemeyeceği zorlukları aşmasını sağlayabilecektir.
e) Ailenin sunduğu imkanlar:
Ailenin çocuğuna eğitimsel anlamda sunacağı kaynaklar arasında ekonomik kaynaklar; özel ders, dershane, kurs ve ailenin kendi kaynakları; anne-babanın ders çalıştırması, okul derslerine ek kaynak sunma ve zengin uyaran ortamı sağlama yer almaktadır.
Okuldan kaynaklanan etkenler
a)Öğretmenden kaynaklanan durumlar:
Öğretmenin öğrencinin özelliklerine uygun nitelikte ve onun becerilerini geliştirici nitelikte olması için öğretmen, öğrencilerini tanımalı ve onlara uygun planlama yapabilmelidir. Her çocuğun ihtiyaçları doğrultusunda ilgiye ihtiyacı vardır ve bunu sağlamak için imkanlar oluşturulmalıdır.
b) Okula dair özellikler:
Okulun meslek okulu olması veya fen lisesi ya da özel eğitim programı uygulayan bir okul olması zaman zaman öğrenciyi zorlayabilir ve onun yeteneklerinin dışında aktiviteler gerektirebileceği için potansiyelini değerlendirememesi ve başarısız olmasına neden olabilir.
c) Eğitim sistemi:
Daha önce de belirtildiği gibi her çocuğun öğrenme ve öğrendiklerini ifade etme şekli birbirinden farklı olabilir. Tek tip sistemin uygulandığı koşullarda bu sistem konusunda becerisi olmayan öğrenciler yeteri kadar başarı gösteremeyebileceklerdir.
Çocuğun başarısını yargılamadan önce sorgulamamız gereken ne çok şey var değil mi? Eğer bu bahsettiğimiz konular gündeminizde önemli bir rol oynuyorsa ve durum iyileşmek yerine kötüye gidiyorsa bir uzmandan yardım almak yerinde olacaktır.
[1] Yard.Doç.Dr. Nilüfer ÖZABACI, *M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl : 2001, Sayı 13, Sayfa : 135-150
[2] www.kozanram.gov.tr
[3] Dikkat eksikliği ve hiperkativite bozukluğu, doç. dr. eyüp sabri ercan, doğan egmont yayıncılık ve yapımcılık tic. Aş, istanbul, sy :22
[4] DSM-IV-TR
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Okul Başarısızlığı ve Nedenleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Şebnem ALTINIŞIK YILMAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Şebnem ALTINIŞIK YILMAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
okul başarısı, sınav başarısı, çocukta başarı, çocuklarda başarı, başarısız çocuk, okulda başarı, okulda başarısızlık
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
