2007'den Bugüne 92,323 Tavsiye, 28,223 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuk Gelişiminde Yaşa Göre Oyun ve Oyuncak Seçenekleri
MAKALE #23124 © Yazan Uzm.Psk.Dnş.Okan BAL | Yayın Şubat 2024 | 329 Okuyucu
Oyunlar ve oyuncaklar, çocuğun yaşına bağlı olarak çeşitli değişiklikler gösterir. Algısal ve bilişsel süreçlerinin gelişmesiyle birlikte, çocuk daha anlamlı ve amaçlı oyunlarla ilgilenmeye başlar. Motor becerilerin kazanılmasıyla birlikte, oyunun boyutu ve içeriği de farklılaşır.

Başlangıçta, çocuk çevresindeki oyuncaklarla tek başına oynar. Ancak zamanla, diğer çocukların oyunlarını izlemeye başlar ve aynı malzemelerle bağımsız olarak oynar (paralel oyun). Daha sonra, işbirliğine dayalı oyunlarla ve nihayetinde kurallı oyunlarla arkadaşlarıyla birlikte oynamaya başlar.

Başlangıçta oyuncağı incelikle incelemeden oynar, ancak zamanla inceler ve oyununu şekillendirir. "Bu ne?" ve "Ben bununla ne yapabilirim?" gibi sorularla oyununa yön verir.

Oyuncakların hangi yaşta uygun olduğuna gelince, bazı oyuncaklar belli yaşlarda daha uygun olabilir, ancak her yaş için belirli oyuncaklar sınırlı değildir. Çocuk yaşına göre bir oyuncakla farklı şekillerde oynayabilir ve onu farklı amaçlar için kullanabilir. Ayrıca, örneğin 2 yaşındaki bir çocuğun yapbozları tamamlaması beklenmeyebilir.

Oyun, yaşamın ilk yıllarında haz duymanın ve çevreyi denetlemenin bir yolu olarak görülür. Bebek, oyun oynarken eğlenirken aynı zamanda bazı beceriler de kazanır. Yaklaşık 1 yaşına geldiğinde, çevresindekilerin yaptığı basit oyunlara ilgi gösterir ve bazı beceriler geliştirir.

İlk yaşlarda, farklı malzemelerden yapılmış, dokunma, duyma, görme gibi birden fazla duyuya hitap eden parlak ve çeşitli oyuncaklar uygundur. Bebek, basit eşyaları bile oyuncak olarak kullanabilir ve çeşitli nesnelerle oynamaktan keyif alır.

Bebekler, yumuşak oyuncaklara da ilgi gösterirler. Yumuşak oyuncaklar, bebeklerin dokunma hissine hitap eder ve onlara güven verir. Yaklaşık 1 yaş civarında, bebekler daha karmaşık oyuncaklarla ilgilenmeye başlarlar ve çeşitli müzik aletlerinin oyuncaklarına ilgi gösterirler.

Yürümeye başladıklarında, bebekler çeşitli nesnelerle ve oyuncaklarla etkileşime geçmeye ve oynamaya başlarlar. Bu dönemde, basit oyuncaklarla uzun süre oynamak onların ilgisini çeker ve bu, bilişsel gelişimleriyle doğrudan ilişkilendirilmemelidir. Bebekler, hayal güçlerini kullanarak basit nesneleri farklı şekillerde kullanabilir ve onlarla oynayabilirler.

Hangi Yaş Hangi Oyun ve Oyuncaklar

0-6 yaş arası çocuklar için oyun ve oyuncak seçimi önemlidir çünkü bu dönemde çocuklar hızla gelişir ve oyunlar aracılığıyla dünyayı keşfederler. İşte bu yaş grubu için uygun oyun ve oyuncak seçimine dair bazı öneriler:

Dokunma ve Hareket Oyunları: Parmak boyama, çıngıraklar, yumuşak top ve peluş oyuncaklar gibi dokunma ve hareket etme fırsatı sunan oyuncaklar çocukların duyusal ve motor becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.

Müzik Aletleri: Basit müzik aletleri, çocukların ritim duygusunu geliştirmelerine ve müziği keşfetmelerine yardımcı olur. Zil, marakas veya basit bir piyano gibi aletler uygun olabilir.

Yapı ve Yapboz Oyuncakları: Bloklar, legolar, yapbozlar gibi oyuncaklar, çocukların hayal güçlerini ve el becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Aynı zamanda problem çözme yeteneklerini de teşvik eder.

Hikaye ve Kukla Oyuncakları: Hikaye kitapları, kuklalar veya tiyatro setleri gibi oyuncaklar, çocukların dil becerilerini geliştirmelerine ve sosyal etkileşim becerilerini kazanmalarına yardımcı olur.

Rol Yapma Oyuncakları: Çocukların hayal gücünü ve sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olan kostümler, mutfak setleri, doktor setleri gibi rol yapma oyuncakları önemlidir.

Doğa ve Keşif Oyuncakları: Bahçe setleri, çocuk teleskopları, doğa keşif kitleri gibi oyuncaklar, çocukların doğayı ve çevreyi keşfetmelerine yardımcı olur.

Bisiklet, Kaykay, Paten gibi Aktif Oyuncaklar: Bu yaş grubundaki çocuklar için fiziksel aktivite önemlidir. Bu tür oyuncaklar, çocukların dengelerini geliştirmelerine ve motor becerilerini artırmalarına yardımcı olur.

Mantık ve Strateji Oyunları: Basit puzzle'lar, bloklu oyunlar gibi oyuncaklar, çocukların mantık yürütme ve strateji geliştirme becerilerini destekler.


Sanat ve El İşi Oyuncakları: Boyama kitleri, hamur setleri, el işi malzemeleri gibi oyuncaklar, çocukların yenilikçi ve ince motor becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.

0-2 Yaş Arası Çocuklar:

Bu dönemde çocuklar özellikle duyusal ve motor becerilerini geliştirmeye odaklanır. Bu nedenle, oyuncaklar genellikle yumuşak, dokunsal ve basit olmalıdır. Bazı öneriler:

-Yumuşak peluş hayvanlar
-Yumuşak bloklar veya sıkıştırılabilir oyuncaklar
-Sesli oyuncaklar (çıngıraklar, basit müzik aletleri)
-Oynarken öğrenme halıları
-Büyük, renkli plastik anahtarlar veya halkalar

3-4 Yaş Arası Çocuklar:

Bu yaş grubundaki çocuklar daha fazla keşfetmeye ve hayal gücünü kullanmaya başlarlar. Oyuncaklar karmaşıklığı artırabilir ancak hala güvenli ve dayanıklı olmalıdır. Bazı öneriler:

-Büyük bloklar veya yapbozlar
-Basit tahta veya kart oyunları
-Basit enstrümanlar (örneğin, plastik bir flüt)
-Basit hikaye kitapları ve resimli kitaplar
-Bisikletler, üç tekerlekli bisikletler veya kaykaylar

5-6 Yaş Arası Çocuklar:

Bu yaş grubundaki çocuklar daha karmaşık oyunlarla başa çıkabilir ve daha fazla sosyal etkileşim ararlar. Oyuncaklar daha karmaşık olabilir ve becerilerini daha da geliştirmelerine yardımcı olabilir. Bazı öneriler:

Karmaşık yapı setleri (LEGO gibi)
-Strateji oyunları (örneğin, basit bir Satranç seti)
-Bisikletler veya daha karmaşık sürüş oyuncakları (scooter, paten)
-Sanat malzemeleri (boya, fırça, renkli kumlar)
-Toplar, raketler ve diğer açık hava spor ekipmanları

0-3 Ay:

Yumuşak ve renkli peluş oyuncaklar: Bebeğin dikkatini çekmek için renkli ve kontrastlı oyuncaklar önemlidir.
Müzik çalarlar veya oyuncaklar: Bebekler seslere ve melodilere karşı duyarlıdır, bu yüzden müzikli oyuncaklar veya çalarlar ilgi çekebilir.
Yumuşak ve sıkıştırılabilir oyuncaklar: Bebeğin el becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilirler.

4-6 Ay:

Yumuşak bloklar veya oyuncaklar: Bebeğin el-göz koordinasyonunu ve motor becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilirler.
Sesli oyuncaklar: Bebekler farklı seslere karşı duyarlıdır, bu yüzden çıngıraklar veya sesli oyuncaklar ilgi çekebilir.
Büyük boyutlu aynalar: Bebeklerin kendilerini tanımalarına ve etraflarındaki dünyayı keşfetmelerine yardımcı olabilir.

7-9 Ay:

Diş kaşıyıcılar: Bu dönemde bebekler genellikle diş çıkarma sürecindedir, bu yüzden diş kaşıyıcılar rahatlatıcı olabilir.
Yapbozlar: Büyük, renkli ve kalın karton yapbozlar bebeğin el becerilerini geliştirmeye ve problem çözme becerilerini teşvik etmeye yardımcı olabilir.
Büyük boyutlu plastik halkalar: Bebeğin el-göz koordinasyonunu geliştirmeye yardımcı olabilirler.

10-12 Ay:

Yürüteç veya iterli oyuncaklar: Bu dönemde bebekler genellikle yürümeye başlamaya çalışırlar, yürüteç veya iterli oyuncaklar destek olabilir.
Büyük bloklar: Bebeklerin inşa etmeyi ve yıkmayı sevdikleri büyük bloklar onların el becerilerini ve hayal güçlerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Yumuşak top veya oyuncak araba: Bebeklerin hareket etmeyi ve nesneleri keşfetmeyi sevdiği bu dönemde, yumuşak top veya oyuncak araba onların hareketliliğini teşvik edebilir.

12 Ay:

Bloklar ve yığıcı oyuncaklar: Bebekler artık blokları bir araya getirip yığmaya başlarlar, bu yüzden büyük ve renkli bloklarla oynamak onların el becerilerini geliştirmeye yardımcı olur.
Büyük boyutlu puzzle'lar: Büyük parçalı ve renkli puzzle'lar, bebeklerin el-göz koordinasyonunu ve problem çözme becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Yürüteçler ve iticiler: Bebekler bu dönemde yürümeyi keşfetmeye başlarlar, yürüteçler veya iticiler onların dengesini geliştirmeye yardımcı olabilir.

15 Ay:

El oyun setleri: Parmak boyama setleri veya basit el işi malzemeleri, bebeğin ince motor becerilerini ve yaratıcılığını geliştirmeye yardımcı olur.
Müzik setleri: Basit çalgılar veya ses çıkaran oyuncaklar, bebeğin müziği keşfetmesine ve ritim duygusunu geliştirmesine yardımcı olabilir.

18 Ay:

Kitaplar: Resimli kitaplar ve karton kitaplar, bebeğin dil becerilerini geliştirmeye ve hikayeleri keşfetmeye yardımcı olur.
Kuklalar ve rol yapma oyuncakları: Kuklalar veya basit rol yapma setleri, bebeğin sosyal becerilerini ve hayal gücünü geliştirmeye yardımcı olabilir.

21 Ay:

Bisikletler ve sürebilir oyuncaklar: Küçük pedallı bisikletler veya iticili arabalar, bebeğin dengesini ve koordinasyonunu geliştirmeye yardımcı olabilir.
Oyun hamuru ve şekillendirme setleri: Oyun hamuru ve şekillendirme setleri, bebeğin el-göz koordinasyonunu ve yaratıcılığını teşvik eder.

24 Ay:

Basit bulmacalar: İki veya üç parçalı basit bulmacalar, bebeğin problem çözme becerilerini ve odaklanma yeteneğini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Basit enstrümanlar: Basit müzik setleri, bebeğin müziği keşfetmesine ve ritim duygusunu geliştirmesine yardımcı olabilir.

30 Ay:

Boyama ve çizim malzemeleri: Bebeklerin el becerilerini ve yaratıcılığını geliştirmeye yardımcı olur.
Bahçe setleri ve oyuncak araçlar: Küçük bahçe setleri veya oyuncak araçlar, bebeğin hayal gücünü ve sosyal becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.

36 Ay:

Basit oyunlar ve kartlar: Basit renkler veya hayvanlarla ilgili oyunlar, bebeğin zihinsel becerilerini ve sosyal etkileşim yeteneklerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Basit spor ekipmanları: Yumuşak top veya halka atma setleri gibi basit spor ekipmanları, bebeğin fiziksel aktiviteye teşvik eder ve motor becerilerini geliştirir.

Her çocuk farklı olduğu için, en uygun oyuncaklar ve etkinlikler çocuğun ilgi alanlarına ve gelişim düzeyine göre seçilmelidir. Ayrıca, oyuncakların güvenli ve çocuğun yaşına uygun olmasına dikkat edilmelidir.

Pedagog Okan BAL
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuk Gelişiminde Yaşa Göre Oyun ve Oyuncak Seçenekleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Okan BAL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Okan BAL'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Okan BAL Fotoğraf
Uzm.Psk.Dnş.Okan BAL
Gaziantep ve Ankara (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolojik Danışman
Pedagog, Aile Evlilik Danışmanı, Öğrenci Koçu
TavsiyeEdiyorum.com Üyesiİş Adresi KayıtlıTavsiyeEdiyorum.com'u sıkça ziyaret ediyor.
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Dnş.Okan BAL'ın Makaleleri
► Çocuk ve Oyuncak Psk.Dnş.Oya ŞENGEZENER
► Çocuk Gelişiminde Babanın Rolü Psk.Gülçin DÖNMEZ FİDAN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Çocuk Gelişiminde Yaşa Göre Oyun ve Oyuncak Seçenekleri' başlığıyla benzeşen toplam 34 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:49
Top