Sürekli Geçmişi Düşünüyorum. Ne Yapmalıyım?
SÜREKLİ GEÇMİŞİ DÜŞÜNÜYORUM. NE YAPMALIYIM?
“Tarih tekerrürden ibarettir” yani tekrardan ibarettir derler. Tarih boyunca benzer şeyler sürekli yaşanır. Bizde geçmişimize, tarihe bakarak dersler çıkarır, kararlar alır, adımlar atarız. Tarihe bu ölçüde odaklanmamızda bir yarar gayesi vardır. Hata yapmamak, daha iyi standartları yakalamak gibi. Bu durum toplumsal olaylar için geçerli olduğu gibi bireysel yaşantılar içinde geçerlidir. Geçmişteki hatalarını gören biri, bu hatalarının farkına vardıkça aynı hataları tekrar etmeyecek ve geleceği de iyi yönetebilirse mutlu olacaktır.
Yaşamış olduğumuz zorlukların bazen üstesinden gelemeyiz bizi çok sıkıştırır ve bunaltır. Böyle zamanlarda geçmişteki iyi günler aklımıza gelir. O anlara tekrardan dönmek isteriz. O güzel anları düşündükçe kendimizi daha iyi hissederiz. Bir nevi o güzel günler bizim sığınağımız olur. Orda kısa süreli de olsa dertlerimizden sıkıntılarımızdan uzaklaşırız. Bu yönüyle geçmişi düşünmek bize iyi gelir. Fakat geçmişin sürekli düşünüldüğü durumlar genellikle olumsuz yaşantıları ve hisleri barındırır. Özellikle geçmişte yapılan hatalar, küçük düşme, hakarete uğrama, benimsenmeme, değer görmeme, fiziksel ve psikolojik şiddete uğrama gibi olumsuz yaşantıları daha fazla hatırlarız. Bazen bunları o kadar çok düşünürüz ki yıllarca bizim gündemimizde olur ve bizi rahatsız eder.
Sürekli olarak geçmişi düşünmek, geçmişte yaşamak bize iyi gelmez. Çünkü yaşam gelecek odaklıdır. Hayat her gün değişir ve biz de değişime ayak uydurmak zorunda kalırız. Aksi halde geride kalır, zarar görürüz. Çünkü bitmek bilmeyen ihtiyaçlarımız vardır. Bu ihtiyaçları karşılamak için yeni adımlar ve kararlar almamız gerekir. İhtiyaçlarımızı dondurmamız veya hiçbir şeye ihtiyacımızın olmaması gibi bir şansımız yoktur. Bu nedenle biz istesek de istemesek de gelecek odaklı yaşarız. Şartlar bizi bu şekilde yaşamaya zorlar.
Sürekli geçmişi düşünen bir insanın geleceği planlaması ve an’a odaklanması zordur. Bu durum onun sorumluluklarını yapamamasına, hayatı ile ilgili adımlar atamamasına neden olur. Sorumluluklarını yapmaması, yeni bir takım adımlar atmaması onun çevresine göre geride kalmasına, zarar görmesine, dolayısıyla kendini daha kötü hissetmesine neden olur. Bu konuda bir değişiklik yapmadığı müddetçe bu kısır döngü devam eder.
Genellikle geçmiş ile ilgili düşüncelerde sıkıntılı anlara daha fazla odaklanıldığı için bu düşüncelerin kişiler üzerinde olumlu duygular oluşturması pek mümkün olmaz. Sürekli olumsuzlukları düşünen birinin ise gelecekle ilgili olumlu bir bakış açısı geliştirmesi zordur. Bu durumun sürekli tekrar etmesi kişinin daha fazla mutsuz olmasına belki de depresyona girmesine neden olacaktır.
Geçmişte yaşayan insanların yaptığı en büyük yanlışlardan biride kendilerini eleştirmeleridir. Geçmişte yaptıkları davranışlar veya aldıkları kararlardan dolayı kendilerini suçlarlar. Eğer bu hataları yapmasalardı şu an bu bedelleri ödemek zorunda kalmayacaklarını düşünürler. Bundan dolayı kendilerini acımazsızca eleştirirler. Eleştirerek, aşağılayarak kendilerine bedel ödettirmeye çalışırlar. Fakat ne kadar ve ne zamana kadar eleştireceği, aşağılayacağı konusunda bir standartları veya limitleri olmadığı için belki de yıllar boyunca bu eleştirileri devam ettirirler.
Sürekli geçmişi düşünen kimselerin yaptığı en büyük yanlışlardan bir diğeri de; geçmişi bugünün koşullarıyla yorumlamalarıdır. Bugünün bakış açısıyla geçmişi yorumlamak, hataları görebilmek elbette çok kolaydır. Fakat bunu gelecek ile ilgili olarak başarmak ise çok zordur. Hatta siz en idealini en mükemmelini yapsanız bile bazen istediğiniz sonuçlar alamazsınız çünkü hayata etki eden bir dolu faktör vardır. İnsanoğlu ise bu faktörlerin sadece bir parçasıdır. Diğer bütün faktörlere muktedir olmadığı için her şeyi kontrol etmesi mümkün değildir. Bu nedenle geçmişi yorumlarken o dönemin şartları ve psikolojisi göz önünde bulundurularak değerlendirmek gerekir. O günün koşullarında attığınız adımın, aldığınız kararın yanlış olmadığını düşünüyordunuz çünkü bilmiyordunuz. O karar, o dönemde en doğru karardı. Size, aldığınız kararın veya attığınız adımın yanlış olduğunu söyleyen birileri yoktu. Belki çok gençtiniz, o kadar bilgili veya tecrübeli değildiniz. Belki o zaman diliminde kendinizi bu kadar iyi tanımıyordunuz. Kişiliğinizi tam keşfedememiştiniz. Şu an unuttunuz belki ama sizi zorlayan nedenler vardı. Aksi takdirde sizi bu kadar üzecek bir kararı almaz veya o davranışları yapmazdınız. Geçmişi değerlendirirken bütün bu unsurlarında göz önünde bulundurulması gerekir. Aksi takdirde gerçeklerden uzaklaşılacak, yanlış çıkarsamalarda bulunulacaktır.
Sürekli geçmişi düşünen birinin bu tutumu devam ettiği müddetçe mutlu olması da zordur. Bu nedenle böyle bir tutuma sahip birinin yapacağı en temel yaklaşımlardan bir diğeri de geçmişiyle yüzleşmesidir. Bu yüzleşme o dönemi ayrıntılı düşünerek, nedenleri niçinleri analiz edilerek yapılır. Eğer bu sorun başkalarıyla ilgiliyse onlarla konuşularak sorunla yüzleşilmeye çalışılır. Yüzleşme bir manada düğümün çözülmesi demektir. Yüzleşme olmadığı müddetçe bu düğüm çözülmeyecek sorun hep var olmaya devam edecektir.
Yapılması gereken bir diğer nokta da kişinin kendisini ve kendisini üzen kişileri affetmesidir. Olan olmuş ve yaşananlar geçmişte kalmıştır. Belki geçmişte yaşananlar çok büyük hataydı, belki de çok büyük haksızlıktı ama şuan bunu değiştirme ve düzeltme şansımız olmadığı için kendimizi ve diğer kişileri affetmemiz gerekir. Kendimizi veya geçmişteki kişileri affetmediğimiz müddetçe bu mücadele hiç bitmeyecektir. Sürekli aklımıza gelecek bundan dolayı moralimiz bozulacak, hayata adapte olamayacak, sorumluluklarımızı yapamayacağız. Yapılacak bu affı geçmişteki hataları onaylamak veya birilerinin yanlışlarını doğrulamak için yapmayacağız. Bu affı kendimiz için, kendimize verdiğimiz değerden dolayı yapacağız.
Herkes hata yapar. Hiç kimsenin hata yapmama gibi bir lüksü yoktur. Her insanın hayatında doğru bakamadığı, yanlış kararlar aldığı zamanlar olabilir. Bu her insan için geçerlidir. “Ben bu hatayı yapmamalıydım” demek insani fıtratı göz ardı etmektir. Önemli olan hata yapmak değildir. Önemli olan o hatadan dersler çıkarıp, benzer hatalar yapmamak ve hayata devam edebilmektir. Aksi halde sürekli geçmişi düşünür geleceğe odaklanamayız. Bu durum hem bizim, hem de çevrenizdeki kişilerin mutsuz olmasına neden olur. Hayat bir maraton gibidir her maraton koşucusu ileriye bakar. Sürekli geriye bakarak koşmaya çalışmaz. Böyle koşmaya çalıştığı vakit gerçek performansını ortaya çıkaramaz. Çevresinde bulunan herkes onu geçer. O ise hep geride kalır. İleriye bakmadığı için de sürekli engellere takılır ve düşer. Bu nedenle bizde bir maraton koşucusu gibi hep ileriye bakmalı sadece atacağımız adımları düzenlemek için ara ara geriye bakmalıyız.
Uzman Psikolog Vedat AKDEMİR
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Sürekli Geçmişi Düşünüyorum. Ne Yapmalıyım?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Vedat AKDEMİR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Vedat AKDEMİR'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
118 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
