Çocuk ve Disiplin
Çocuğu Disipline Etmenin Yolları
Çocuğunuza disiplini öğretirken öncelikle şu 5 başlığa dikkat etmelisiniz.
Kararlılık, kesinlik, süreklilik, sakinlik, ödüllendirme
Kararlılık: çocuğunuzdan istediğiniz bir şeyi kararlı bir ses tonuyla tartışmadan, gerekçesiyle söylemeniz gerekmektedir.
Kesinlik: çocuğunuz ısrarla sizden bir şey istiyorsa ve siz de buna izin vermiyorsanız kesin bir dille ‘’oğlum/kızım ben bu duruma izin vermiyorum.’’ Demeniz gereklidir. Bunu yaparken neden izin vermediğinizi çocuğa açıklamanız gerekir çünkü çocuklar nedenler, niçinler ve niyeler e odaklanırlar yetişkinlerden açıklama beklerler.
Süreklilik: önemli özelliklerden birisi de sürekliliktir. Daha önceden ‘’hayır’’ dediğiniz bir şey için çoğunuz hala ısrarla onu istiyorsa ona kararlı bir dille ‘’daha önceden bu konuda sana hayır demiştim. Bu konuda ısrarcı olman gereksiz.’’ Çocuğun isteğine karşı ebeveyn red girişiminde bulunuyorsa bunu çocuğa açıklamalarla yapmalı. Açıklama ile yapılan bir red girişimi çocuk için daha faydalı olacaktır.
Sakinlik: Edilen bu ısrarlar karşısında sakinliğinizi koruyun. Çocuğun sürekli ısrarları ve sizin red girişiminde bulunmanız çocukta ağlama davranışını ortaya çıkartabilir. Sizin sakin kalıp ‘’ses tonun beni rahatsız ediyor ağlamana farklı bir oda da devam edebilirsin.’’ demeniz çocuğun ağlayarak bir şeyler yaptırabileceğine de engel olabilirsiniz.
Ödüllendirme: anne ve babaların ödül denilince aklında oyuncaklar belirir. Çocuk herhangi bir şey başardığında onu ödüllendirmek için oyuncaklar alınır. Çocuk herhangi bir şey başardığında onu övmek ona sarılmak veya onu öpmek de çocuk için birer ödüldür. Çocuğun başarısından sonra ‘’aferin oğlum/kızım. Yaptığın bu işte başarılı olduğundan dolayı bu öpücüğü hak ettin.’’
Çocuğu disipline ederken baskıcı anne ve babalar
Anne-babaların çocuğa sesini yükseltmesi, baskı kurması çocuğun o anki durumunu dizginleyebilir fakat aynı yöntem ilerleyen zamanlarda işe yaramayabilir. Çünkü çocuk bu baskıya alışacağından dolayı baskı artık çocuğa normal bir şeymiş gibi gelecektir. Çocuk yetişirken kendi anne ve babasından baskı görerek büyüdüğünden dolayı yetişkinlik döneminde bazı sorunları baskı altına alarak sesini yükselterek çözmeye çalışacaktır. Bu durumu kendi çocuklarına da uygulayacaktır.
Yaramazlık yapan bir çocuğu nasıl disipline etmeliyiz?
Yaramazlık yapan çocuk ya bulunduğu ortamdan sıkılmıştır yada ilgi çekmek istiyordur. Yaramazlığı engelleyebilmek için çocuğun uyaranlarını artırarak başlayabilirsiniz. Çocuğunuzu parklara, oyun salonlarına, eve arkadaşlarını çağırmak veya çocuğunuzun ilgisini çekebilecek uyaranlarla bulunduğu ortamı zenginleştirebilirsiniz.
Çocuklar zaman zaman istenmediklerini düşünebilirler. Bu düşünce çocuklarda yaramazlık yapma istediği uyandırabilir. Bu durumda çocuğunuza sarılın, onunla oyunlar oynayın, yapacağınız tüm işleri unutun ve çocuğunuz la geçireceğiniz zamana odaklanın. Sizin bu davranışınız ve çocuğunuza ayırdığınız vakit sayesinde çocuktaki istenmeme davranışı ortadan kalkacaktır.
Küsme davranışı nasıl engellenebilir?
Hem yetişkinler de hem de çocuklarda olan küsme davranışı duygularımızın dışa vurumudur.
Küsme, problem çözme eylemi olarak biliniyor. Çocuk küsme eyleminde bulunduğunda ve problemi küserek çözebileceğini düşündüğünde ona; küsmenin problemi çözmeyeceğini hem sözlü hem de sözsüz(davranış) olarak ifade edilmeli. Ayrıca küserek kazanım elde etmesi engellenmeli.
Çocukları Fiziksel Şiddet ile Disipline Etmek Doğru mu?
Çocuklarımıza fiziksel şiddet uygulamak kesinlikle çok yanlış bir davranıştır. Anne-babası tarafından fiziksel şiddete maruz kalmış bir çocuk, şiddeti bir cezalandırma sistemi olarak öğrenecektir. Çocuk aynı davranışı arkadaşlarına, kardeşine ve etrafındaki diğer insanlara uygulayacaktır. Çünkü çocuğun ebeveyni ona fiziksel şiddet ile problemlerin çözülebileceğini öğretmiştir. Çocuğun düşüncelerinde ‘’ben ondan güçlüyüm onu döversem elindekini alabilirim’’ gibi düşünceleri meydana getirecektir.
Araştırmalara göre vurma, utandırma vb. gibi davranışlar çocuklarda ki yaramazlık, istenmeyen davranışlar, özgüvenin azalması, ahlaki değerlerin azalmasına sebep olabiliyor.
Tüm bunlara ek olarak çocuk şiddete maruz kaldığı durumu tekrar yaşamamak için yaptığı işi gizlemeye çalışır. Ayrıca çocuk eğitiminin şiddetle olduğunu öğrenir ve kendi çocuklarına da şiddet uygulayabilirler.
Çözümü ise çocuklara ince detaylarına kadar açıklamalar yapmak. Çocuklar –nedenler, niçinler ve niyeler ile çok ilgilenirler bu yüzden sabırlı olmak ve onlara açıklamalar ile sorunu çözmek gerekmektedir.
Çocuklarla İletişim
Karşımızdaki kişliler bizlerle iletişim kurmaya çalıştığında onlarla sağlıklı bir şekilde iletişim kurmak istiyorsan bu önemli adımları dikkate almalmız gerekmektedir.
Saygı, karşımızdakini olduğu gibi kabullenme, karşımızdaki kişinin önemli ve değerli olduğunu düşünme.
Abartıdan uzak durulmalı, gerçekler anlatılmalı, ve olduğunuz gibi davranmalısınız.
Çocuklarınızla iletişim içerisinde olun. Onlarla göz kontağı kurmaya dikkat edin. Çocuğunuz sizinle iletişime geçmek isteyecektir. Ne yapıyorsanız yapın çocuk size birşeyler anlatmaya başladığında çocuğunuza dönün ve onu can kulağıyla dinleyin. Çocuğunuz kendini değerli hissedecektir ve ‘’anne/babam bana değer veriyor ‘’ diye düşünecektir. Siz işinizi bırakmadığınız ve onu dinlemediğiniz takdirde çocuk evin istenmeyen bir varlığı olarak düşünmeye başlayacaktır ve bunun ardından bir sürü problemler doğabilir. Örneğin yaşı ilerledikçe diğer insanlarla iletişimde zayıf olduğunu fark edebilirsiniz. Çünkü siz onun o özgüvenini kırmış olabilirsiniz.
Çocuğunuz herhangi bir sebepten ağlayabilir. Bu sebep size belki çok saçma gelebilir. Birde kendinizi çocuğunuzun yerine koyun ve onun gözünden bakın dünyaya. Örneğin Çocuğunuz oyuncak arabasının lastiğini veya bebeğinin tokasını kaybetmiş olabilir ve onu bulamadığı için size onu kaybettim diye gelip derdini anlatacaktır. Ebeveynlerin genel tutumu ‘’ağlama alt tarafı oyuncağın bi parçası ‘’ olacaktır. Bu sizin için alt tarafı bir oyuncak parçası olabilir ama çocuk için belkide dünyada sahip olduğu tek nesne. Çocuk size derdini anlatamadığı için ağlayacaktır. Sizde ona ‘’ağlama yenisini alırım’’ diyeceksiniz. Bu durumda çocuk susabilir yada ağlamaının şiddeti artabilir. Susan çocuklar yeni bir oyuncağın verdiği heyecanla o anlık susabilirler ancak bu yöntemle çocuğun problemini çözmüş olmuyoruz problemden kaçış yolu bulup o yolda ilerliyoruz. Bu çocuklar anne/babalarından böyle gördükleri için ilerki yaşlarında problem çözmekle değilde ‘’problemden nasıl uzaklaşırım’’ ı düşüneceklerdir. Yapmamız gereken şey onun duygularına katılmak.
Çocuk: Oyuncağımın parçasını kaybettim bulamıyorum
Ebeveyn: Bu çok kötü bir durum
Çocuk: O benim en sevdiğim oyuncağımda o parçası olmazsa olmaz ki.
Ebeveyn: Bieşey kaybetmenin ne kadar üzücü olduğunu anlayabiliyorum.
Çocuk: Onunla daha çok oynayacaktım.
Ebeveyn: Bak sana ne diyeceğim. Kaybettiğin o parçayı aramaya ne dersin. Hem belki birlikte ararsak bulabiliriz.
Çocuk: Tamam hadi arayalım. Önce ben bulacağım.
Bu parçayı bulamasanız bile o parçanın yerine geçebilecek başka birşeyler bulun. Örneğin oyuncak bebeğin tokası kaybolduğunda evinizde bulunan tokayı getirin ve çocuğa bunu tak demeniz yanlı olabilir. Yine çocuğunuzun yaşına ve düşüncesine inerek ‘‘ Seninle tokayı bütün evde aradık ama bulamadık bu çok üzücü olmalı değilmi. Ama benim bir planım var sana da söyleyeyim mi. Bak burda ne var. Evet bu bir toka ama bebeğinin tokası değil senin en sevdiğin renk olan mavi bir toka. Bu tokayı bebeğinin saçlarında görmeye ne dersin ? Bu ona çok yakışacaktır.’’
Çocuğunuzla iletişim kurmak hem onları sizlerden uzaklaştırmaz hemde çocuğunuzla sağlıklı bir ilişkiniz olabilir.
Çocuğunuza disiplini öğretirken öncelikle şu 5 başlığa dikkat etmelisiniz.
Kararlılık, kesinlik, süreklilik, sakinlik, ödüllendirme
Kararlılık: çocuğunuzdan istediğiniz bir şeyi kararlı bir ses tonuyla tartışmadan, gerekçesiyle söylemeniz gerekmektedir.
Kesinlik: çocuğunuz ısrarla sizden bir şey istiyorsa ve siz de buna izin vermiyorsanız kesin bir dille ‘’oğlum/kızım ben bu duruma izin vermiyorum.’’ Demeniz gereklidir. Bunu yaparken neden izin vermediğinizi çocuğa açıklamanız gerekir çünkü çocuklar nedenler, niçinler ve niyeler e odaklanırlar yetişkinlerden açıklama beklerler.
Süreklilik: önemli özelliklerden birisi de sürekliliktir. Daha önceden ‘’hayır’’ dediğiniz bir şey için çoğunuz hala ısrarla onu istiyorsa ona kararlı bir dille ‘’daha önceden bu konuda sana hayır demiştim. Bu konuda ısrarcı olman gereksiz.’’ Çocuğun isteğine karşı ebeveyn red girişiminde bulunuyorsa bunu çocuğa açıklamalarla yapmalı. Açıklama ile yapılan bir red girişimi çocuk için daha faydalı olacaktır.
Sakinlik: Edilen bu ısrarlar karşısında sakinliğinizi koruyun. Çocuğun sürekli ısrarları ve sizin red girişiminde bulunmanız çocukta ağlama davranışını ortaya çıkartabilir. Sizin sakin kalıp ‘’ses tonun beni rahatsız ediyor ağlamana farklı bir oda da devam edebilirsin.’’ demeniz çocuğun ağlayarak bir şeyler yaptırabileceğine de engel olabilirsiniz.
Ödüllendirme: anne ve babaların ödül denilince aklında oyuncaklar belirir. Çocuk herhangi bir şey başardığında onu ödüllendirmek için oyuncaklar alınır. Çocuk herhangi bir şey başardığında onu övmek ona sarılmak veya onu öpmek de çocuk için birer ödüldür. Çocuğun başarısından sonra ‘’aferin oğlum/kızım. Yaptığın bu işte başarılı olduğundan dolayı bu öpücüğü hak ettin.’’
Çocuğu disipline ederken baskıcı anne ve babalar
Anne-babaların çocuğa sesini yükseltmesi, baskı kurması çocuğun o anki durumunu dizginleyebilir fakat aynı yöntem ilerleyen zamanlarda işe yaramayabilir. Çünkü çocuk bu baskıya alışacağından dolayı baskı artık çocuğa normal bir şeymiş gibi gelecektir. Çocuk yetişirken kendi anne ve babasından baskı görerek büyüdüğünden dolayı yetişkinlik döneminde bazı sorunları baskı altına alarak sesini yükselterek çözmeye çalışacaktır. Bu durumu kendi çocuklarına da uygulayacaktır.
Yaramazlık yapan bir çocuğu nasıl disipline etmeliyiz?
Yaramazlık yapan çocuk ya bulunduğu ortamdan sıkılmıştır yada ilgi çekmek istiyordur. Yaramazlığı engelleyebilmek için çocuğun uyaranlarını artırarak başlayabilirsiniz. Çocuğunuzu parklara, oyun salonlarına, eve arkadaşlarını çağırmak veya çocuğunuzun ilgisini çekebilecek uyaranlarla bulunduğu ortamı zenginleştirebilirsiniz.
Çocuklar zaman zaman istenmediklerini düşünebilirler. Bu düşünce çocuklarda yaramazlık yapma istediği uyandırabilir. Bu durumda çocuğunuza sarılın, onunla oyunlar oynayın, yapacağınız tüm işleri unutun ve çocuğunuz la geçireceğiniz zamana odaklanın. Sizin bu davranışınız ve çocuğunuza ayırdığınız vakit sayesinde çocuktaki istenmeme davranışı ortadan kalkacaktır.
Küsme davranışı nasıl engellenebilir?
Hem yetişkinler de hem de çocuklarda olan küsme davranışı duygularımızın dışa vurumudur.
Küsme, problem çözme eylemi olarak biliniyor. Çocuk küsme eyleminde bulunduğunda ve problemi küserek çözebileceğini düşündüğünde ona; küsmenin problemi çözmeyeceğini hem sözlü hem de sözsüz(davranış) olarak ifade edilmeli. Ayrıca küserek kazanım elde etmesi engellenmeli.
Çocukları Fiziksel Şiddet ile Disipline Etmek Doğru mu?
Çocuklarımıza fiziksel şiddet uygulamak kesinlikle çok yanlış bir davranıştır. Anne-babası tarafından fiziksel şiddete maruz kalmış bir çocuk, şiddeti bir cezalandırma sistemi olarak öğrenecektir. Çocuk aynı davranışı arkadaşlarına, kardeşine ve etrafındaki diğer insanlara uygulayacaktır. Çünkü çocuğun ebeveyni ona fiziksel şiddet ile problemlerin çözülebileceğini öğretmiştir. Çocuğun düşüncelerinde ‘’ben ondan güçlüyüm onu döversem elindekini alabilirim’’ gibi düşünceleri meydana getirecektir.
Araştırmalara göre vurma, utandırma vb. gibi davranışlar çocuklarda ki yaramazlık, istenmeyen davranışlar, özgüvenin azalması, ahlaki değerlerin azalmasına sebep olabiliyor.
Tüm bunlara ek olarak çocuk şiddete maruz kaldığı durumu tekrar yaşamamak için yaptığı işi gizlemeye çalışır. Ayrıca çocuk eğitiminin şiddetle olduğunu öğrenir ve kendi çocuklarına da şiddet uygulayabilirler.
Çözümü ise çocuklara ince detaylarına kadar açıklamalar yapmak. Çocuklar –nedenler, niçinler ve niyeler ile çok ilgilenirler bu yüzden sabırlı olmak ve onlara açıklamalar ile sorunu çözmek gerekmektedir.
Çocuklarla İletişim
Karşımızdaki kişliler bizlerle iletişim kurmaya çalıştığında onlarla sağlıklı bir şekilde iletişim kurmak istiyorsan bu önemli adımları dikkate almalmız gerekmektedir.
Saygı, karşımızdakini olduğu gibi kabullenme, karşımızdaki kişinin önemli ve değerli olduğunu düşünme.
Abartıdan uzak durulmalı, gerçekler anlatılmalı, ve olduğunuz gibi davranmalısınız.
Çocuklarınızla iletişim içerisinde olun. Onlarla göz kontağı kurmaya dikkat edin. Çocuğunuz sizinle iletişime geçmek isteyecektir. Ne yapıyorsanız yapın çocuk size birşeyler anlatmaya başladığında çocuğunuza dönün ve onu can kulağıyla dinleyin. Çocuğunuz kendini değerli hissedecektir ve ‘’anne/babam bana değer veriyor ‘’ diye düşünecektir. Siz işinizi bırakmadığınız ve onu dinlemediğiniz takdirde çocuk evin istenmeyen bir varlığı olarak düşünmeye başlayacaktır ve bunun ardından bir sürü problemler doğabilir. Örneğin yaşı ilerledikçe diğer insanlarla iletişimde zayıf olduğunu fark edebilirsiniz. Çünkü siz onun o özgüvenini kırmış olabilirsiniz.
Çocuğunuz herhangi bir sebepten ağlayabilir. Bu sebep size belki çok saçma gelebilir. Birde kendinizi çocuğunuzun yerine koyun ve onun gözünden bakın dünyaya. Örneğin Çocuğunuz oyuncak arabasının lastiğini veya bebeğinin tokasını kaybetmiş olabilir ve onu bulamadığı için size onu kaybettim diye gelip derdini anlatacaktır. Ebeveynlerin genel tutumu ‘’ağlama alt tarafı oyuncağın bi parçası ‘’ olacaktır. Bu sizin için alt tarafı bir oyuncak parçası olabilir ama çocuk için belkide dünyada sahip olduğu tek nesne. Çocuk size derdini anlatamadığı için ağlayacaktır. Sizde ona ‘’ağlama yenisini alırım’’ diyeceksiniz. Bu durumda çocuk susabilir yada ağlamaının şiddeti artabilir. Susan çocuklar yeni bir oyuncağın verdiği heyecanla o anlık susabilirler ancak bu yöntemle çocuğun problemini çözmüş olmuyoruz problemden kaçış yolu bulup o yolda ilerliyoruz. Bu çocuklar anne/babalarından böyle gördükleri için ilerki yaşlarında problem çözmekle değilde ‘’problemden nasıl uzaklaşırım’’ ı düşüneceklerdir. Yapmamız gereken şey onun duygularına katılmak.
Çocuk: Oyuncağımın parçasını kaybettim bulamıyorum
Ebeveyn: Bu çok kötü bir durum
Çocuk: O benim en sevdiğim oyuncağımda o parçası olmazsa olmaz ki.
Ebeveyn: Bieşey kaybetmenin ne kadar üzücü olduğunu anlayabiliyorum.
Çocuk: Onunla daha çok oynayacaktım.
Ebeveyn: Bak sana ne diyeceğim. Kaybettiğin o parçayı aramaya ne dersin. Hem belki birlikte ararsak bulabiliriz.
Çocuk: Tamam hadi arayalım. Önce ben bulacağım.
Bu parçayı bulamasanız bile o parçanın yerine geçebilecek başka birşeyler bulun. Örneğin oyuncak bebeğin tokası kaybolduğunda evinizde bulunan tokayı getirin ve çocuğa bunu tak demeniz yanlı olabilir. Yine çocuğunuzun yaşına ve düşüncesine inerek ‘‘ Seninle tokayı bütün evde aradık ama bulamadık bu çok üzücü olmalı değilmi. Ama benim bir planım var sana da söyleyeyim mi. Bak burda ne var. Evet bu bir toka ama bebeğinin tokası değil senin en sevdiğin renk olan mavi bir toka. Bu tokayı bebeğinin saçlarında görmeye ne dersin ? Bu ona çok yakışacaktır.’’
Çocuğunuzla iletişim kurmak hem onları sizlerden uzaklaştırmaz hemde çocuğunuzla sağlıklı bir ilişkiniz olabilir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuk ve Disiplin" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Nail TÜRKDİL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Nail TÜRKDİL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
