Akran Zorbalığı
Fiziksel veya psikolojik olarak, muhatabının güçsüz olduğu bir konumda ona devamlı, kasıtlı ve sistematik olarak zarar vermek zorbalık olarak adlandırılır. Zorbalık fiziksel olabildiği gibi( vurma, tükürme, saç çekme, eşyalarına zarar verme vb.), sözel de olabilir (hakaret etme, lakap takma, dedikodu yayma, tehdit etme vb). Kız öğrenciler daha çok psikolojik/ sözel zorbalığa başvururken erkek öğrenciler fiziksel zorbalığı daha fazla uygulayabilirler. Örneğin kızlar arasında arkadaş gurubundan dışlama yada akranını toplum önünde rencide etme davranışı fazlayken, erkek öğrencilerde kavga gibi fiziksel zarar verici eylemler daha fazladır. Bir kişi bir grup tarafından zorbalığa uğrayabileceği gibi, bir grup bir başka grup tarafından ya da bir grup bir kişi tarafından zorbalığa uğrayabilir. Örneğin bir öğrenciye sınıf tarafından bir lakap takılabilir veya bir grup öğrenci sosyoekonomik sebeplerle bir başka grup öğrenci tarafından dışlanabilir.
Çocuklar Neden Akranlarına Zorbalık Yapar ?
Bu sorunun cevabı kişilere ve olaylara göre değişmekle birlikte bazı genel yargılara ulaşmak da mümkündür. Bir grupta popülüler kalabilmek için zorbalığı sürdüren çocuklar olabilir. Zorba çocuklar çevrelerinde böyle örneklerle büyümüş olabilirler ve istediklerini almak veya insanlara istediklerini yaptırmak için iletişime geçmenin başka yollarından haberdar olmayabilirler. Esasında zorbalığa uğrayan çocuk yeri geldiğinde zorbaya dönüşür. Evde ebeveynlerine kıyasla güçsüz olan ve onlar tarafından istismar edilen çocuk, sarsılan benliğinin gücünü telafi etmek ister. Okulda kendisinden güçsüz çocuklara ebeveynlerinin ona yaptığı gibi istismarda bulunarak gücünü geri kazandığını düşünebilir. Zorba çocuk hayatının bir evresinde veya hali hazırda zorbalığa uğrayan çocuktur.
Çocuk zorbalığa şahit olmuş ve zorbalığa boyun eğildiğini gördüğünde “ demek ki zorbalık istediğini yaptırmak için iyi bir yol” mesajını almış olabilir. Örneğin evde babası kendisine fiziksel şiddet uygulamıyor fakat annesine uyguluyordur. Annesin babasından ne kadar çekindiğini gören çocuk babasının gücünü idealize ediyor/örnek alıyor olabilir.
Genel itibariyle zorba çocuklar sevilmediğini düşünen, değersiz hisseden ve güçlü hissetmek için zayıfların acısından beslenen, yardıma ihtiyacı olan çocuklardır. Bu çocukların “sevilmek istiyorum” şeklindeki yardım çığlığı kendisini zorbalıkla dışavurmaktadır.
Zorbalıkta Taraflar : Zorba, Kurban ve Şahitler
Zorba çocuklar kurban/ mağdur seçmekte maharetlidirler. Kendileriyle mücadele etmeyecek ve baş kaldırmayacak çocukları hedef alırlar. Mağdur çocuklar fıtraten daha yumuşak başlı, naif, fazla lider ruhlu olmayan çocuklar olurlar.
Zaten özünde daha hassas olan bu çocuklar zorbalığa uğradıklarında öz güvenlerinde düşüş, kaygı düzeylerinde artış, motivasyon eksikliği yaşarlar. Kendilerini dışlanmış, sevilmeyen ve değersiz olarak görebilirler. Bu duygular benliklerinde yer edinebilir ve bütün hayatlarını etkileyebilir.
Zorbalık olaylarında çok dikkati çekmeyen bir taraf daha vardır : şahitler. Bu kişiler zorbalığa şahit olur fakat zorbanın dikkatini üzerlerine çekip bir sonraki kurban olmaktan korktukları için bu adaletsizliğe ne dur derler ne de sonlandıracak bir girişimde bulunurlar (bir yetkiliyi haberdar etmek gibi). Bu çocukların büyüdüklerinde etraflarında gelişen olaylara karşı edilgenbir konumda olmayı seçmeleri ve dahası “bana dokunmayan yılan bin yaşasın” minvalinde bir hayat sürmeleri neredeyse kaçınılmazdır.
Çocuğunuzun Zorbalığa Uğradığını Nasıl Anlarsınız ?
- Çocuğunuz okuldan sebebini açıklamakta zorlandığı yaralar, ezikler ve morluklarla geliyorsa,
- Sık sık eşyaları okulda zarar görüyor veya kayboluyorsa,
- Bunlara eşlik eden dikkat eksikliği, genel yaşam modunda düşüklük, depresif duygu durumu, önceden zevk aldığı aktivitelerden zevk alamama varsa,
- Sebepsiz yere karın ve baş ağrıları, okul vakti yaklaştıkça gelen mide bulantıları varsa ve geceleri uykuya dalmakta güçlük çekiyorsa (psikosomatik belirtiler) ,
- Notlarında ani düşüş ve okula gitmek istememe durumu gözlemliyorsanız,
Çocuğunuzla, sınıf öğretmeni ve rehber öğretmenleriyle bu durum hakkında konuşmak yerinde olacaktır.
Zorbalığa Uğrayan Çocuğuma Neler Söylemeliyim ?
Öncelikle çocuğunuzun bilmesi gereken bu olayda hatalı olanın mağdur olarak kendisi değil zorbalıkta bulunanın olduğudur. Zorbalıkla baş etmenin zor bir süreç olduğunu ama sizinle ve öğretmenleriyle birlikte aşabileceğini söyleyebilirsiniz. Zorbaların hoşlandığı tiplerin ezebilecekleri kişiler olduğunu, güçlü ve meydan okuyanlardan hoşlanmadıklarını ve güçlü olması gerektiğini hatırlatın.
Çocuğunuzun içinde bulunduğu stresi atması için ona rahatlatıcı etkinlikler verebilir ve öz güvenini tamir edecek çalışmalar yaptırabilirsiniz. Eğer süreç boyunca ve sonrasında baş edemediğiniz noktalar oluyorsa muhakkak bir ruh sağlığı uzmanından yardım alın.
Çocuğunuzun kurban olması kadar zorba veya şahit olmasının da endişe verici olduğunu unutmayın.
Psikolog Betül Nesibe Özkars
Çocuklar Neden Akranlarına Zorbalık Yapar ?
Bu sorunun cevabı kişilere ve olaylara göre değişmekle birlikte bazı genel yargılara ulaşmak da mümkündür. Bir grupta popülüler kalabilmek için zorbalığı sürdüren çocuklar olabilir. Zorba çocuklar çevrelerinde böyle örneklerle büyümüş olabilirler ve istediklerini almak veya insanlara istediklerini yaptırmak için iletişime geçmenin başka yollarından haberdar olmayabilirler. Esasında zorbalığa uğrayan çocuk yeri geldiğinde zorbaya dönüşür. Evde ebeveynlerine kıyasla güçsüz olan ve onlar tarafından istismar edilen çocuk, sarsılan benliğinin gücünü telafi etmek ister. Okulda kendisinden güçsüz çocuklara ebeveynlerinin ona yaptığı gibi istismarda bulunarak gücünü geri kazandığını düşünebilir. Zorba çocuk hayatının bir evresinde veya hali hazırda zorbalığa uğrayan çocuktur.
Çocuk zorbalığa şahit olmuş ve zorbalığa boyun eğildiğini gördüğünde “ demek ki zorbalık istediğini yaptırmak için iyi bir yol” mesajını almış olabilir. Örneğin evde babası kendisine fiziksel şiddet uygulamıyor fakat annesine uyguluyordur. Annesin babasından ne kadar çekindiğini gören çocuk babasının gücünü idealize ediyor/örnek alıyor olabilir.
Genel itibariyle zorba çocuklar sevilmediğini düşünen, değersiz hisseden ve güçlü hissetmek için zayıfların acısından beslenen, yardıma ihtiyacı olan çocuklardır. Bu çocukların “sevilmek istiyorum” şeklindeki yardım çığlığı kendisini zorbalıkla dışavurmaktadır.
Zorbalıkta Taraflar : Zorba, Kurban ve Şahitler
Zorba çocuklar kurban/ mağdur seçmekte maharetlidirler. Kendileriyle mücadele etmeyecek ve baş kaldırmayacak çocukları hedef alırlar. Mağdur çocuklar fıtraten daha yumuşak başlı, naif, fazla lider ruhlu olmayan çocuklar olurlar.
Zaten özünde daha hassas olan bu çocuklar zorbalığa uğradıklarında öz güvenlerinde düşüş, kaygı düzeylerinde artış, motivasyon eksikliği yaşarlar. Kendilerini dışlanmış, sevilmeyen ve değersiz olarak görebilirler. Bu duygular benliklerinde yer edinebilir ve bütün hayatlarını etkileyebilir.
Zorbalık olaylarında çok dikkati çekmeyen bir taraf daha vardır : şahitler. Bu kişiler zorbalığa şahit olur fakat zorbanın dikkatini üzerlerine çekip bir sonraki kurban olmaktan korktukları için bu adaletsizliğe ne dur derler ne de sonlandıracak bir girişimde bulunurlar (bir yetkiliyi haberdar etmek gibi). Bu çocukların büyüdüklerinde etraflarında gelişen olaylara karşı edilgenbir konumda olmayı seçmeleri ve dahası “bana dokunmayan yılan bin yaşasın” minvalinde bir hayat sürmeleri neredeyse kaçınılmazdır.
Çocuğunuzun Zorbalığa Uğradığını Nasıl Anlarsınız ?
- Çocuğunuz okuldan sebebini açıklamakta zorlandığı yaralar, ezikler ve morluklarla geliyorsa,
- Sık sık eşyaları okulda zarar görüyor veya kayboluyorsa,
- Bunlara eşlik eden dikkat eksikliği, genel yaşam modunda düşüklük, depresif duygu durumu, önceden zevk aldığı aktivitelerden zevk alamama varsa,
- Sebepsiz yere karın ve baş ağrıları, okul vakti yaklaştıkça gelen mide bulantıları varsa ve geceleri uykuya dalmakta güçlük çekiyorsa (psikosomatik belirtiler) ,
- Notlarında ani düşüş ve okula gitmek istememe durumu gözlemliyorsanız,
Çocuğunuzla, sınıf öğretmeni ve rehber öğretmenleriyle bu durum hakkında konuşmak yerinde olacaktır.
Zorbalığa Uğrayan Çocuğuma Neler Söylemeliyim ?
Öncelikle çocuğunuzun bilmesi gereken bu olayda hatalı olanın mağdur olarak kendisi değil zorbalıkta bulunanın olduğudur. Zorbalıkla baş etmenin zor bir süreç olduğunu ama sizinle ve öğretmenleriyle birlikte aşabileceğini söyleyebilirsiniz. Zorbaların hoşlandığı tiplerin ezebilecekleri kişiler olduğunu, güçlü ve meydan okuyanlardan hoşlanmadıklarını ve güçlü olması gerektiğini hatırlatın.
Çocuğunuzun içinde bulunduğu stresi atması için ona rahatlatıcı etkinlikler verebilir ve öz güvenini tamir edecek çalışmalar yaptırabilirsiniz. Eğer süreç boyunca ve sonrasında baş edemediğiniz noktalar oluyorsa muhakkak bir ruh sağlığı uzmanından yardım alın.
Çocuğunuzun kurban olması kadar zorba veya şahit olmasının da endişe verici olduğunu unutmayın.
Psikolog Betül Nesibe Özkars
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Akran Zorbalığı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Betül Nesibe ÖZKARS'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Betül Nesibe ÖZKARS'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
