2007'den Bugüne 92,259 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuk ve Müzik
MAKALE #13422 © Yazan Psk.Duygu KARAKULAK TAKVİM | Yayın Ekim 2014 | 6,764 Okuyucu
MÜZİĞİN ÇOCUK GELİŞİMİNDEKİ ETKİLERİ

0-6 yaş, gelişimin en hızlı olduğu insan ömrünün altın yıllarıdır. Çocukta var olan potansiyelin tamamının kullanılabilmesi için erken çocukluk döneminde bol uyaranlı çevre desteği çok önemlidir. İlk altı yıl çocuğunuz için yapacağınız her şey onun kişilik gelişimi ve psiko-sosyal gelişimine katkı sağlayacaktır. Daha gelişmiş bir beyin ağı, sunulan çevre ile doğrudan ilgilidir. Bunun için daha çok renk, daha çok şekil, daha çok hareket ve eylem fırsatı ve tabi ki daha çok ses sunmalısınız.

Müzik ve müzik eğitimi müziksel aktiviteler için olduğu kadar psiko-sosyal gelişim, hafıza, dikkat, konsantrasyon, yaratıcılık, özgüven, enerjinin doğru bir şekilde yönlendirilmesi gibi müzik dışı uğraşlar içinde çok önemlidir.

Müzik ile beyin gelişimi arasında yakın ilişki vardır. Araştırmalar özellikle erken yaşlarda başlayan müzik eğitiminin matematik ve doğa bilimleri açısından önem taşıyan uzaysal algılamada performans artışı sağladığını gösteriyor.

1993 yılında California Üniversitesi araştırmacıları Frances Roucher ve Gordon Shaw tarafından 3-5 yaş arası çocuklar 6 ay süren piyano derslerinin ardından sonra yapılan ölçümlerde beyin fonksiyonları kontrol grubuna göre fark edilir ilerleme kaydedilmiştir. Araştırmacılar, müzik eğitiminin beyindeki yeni ve sürekli bağlantılar oluşumunu canlandırdığına inanmaktadırlar. (Beachwood,1997)

Fransız tıp ve bilim akademileri üyesi Dr. Alfred Tomatis’e göre beyin hücrelerindeki elektriksel enerjinin azalması konsantrasyonun bozulması ve yorgunluğa neden olabilmektedir. Bu durumda beynin de piller gibi şarj edilmesi gerekmektedir. Tomatis beyin hücrelerinin enerjiyle şarj edilmesi yollarından biri olarak 5000 ile 8000 hz. arasında yüksek frekanslar aralığında olan müziklerin dinlenmesini keşfetmiştir. Bu hz aralığındaki ses kulak içi salyangozundaki hücrelerin titreşimini ve elektriksel enerjinin açığa çıkmasını sağlamaktadır. Tomatis’in yıllar süren analizlerinin ardından Mozart'ın müziklerinde bu frekans aralığındaki seslerin çok sayıda mevcut olduğunu tespit etmiştir.

Yine Mozart Etkisi olarak bilinen bir başka araştırmada her gün sadece 10 dk Mozart dinletilen çocukların uzaysal algılama kapasitesinde %30 artış rapor edilmiştir. (Husain, Thompson, Glenn, 2002)

Müzik sadece beyin fonksiyonları için yararlı olmayıp, aynı zamanda çocuğun psiko-sosyal gelişimi, özgüven, yaratıcılık gibi yönlerini de doyurmaktadır.

Müzik ve Sosyal Gelişim

Grupla birlikte yapılan bir müzik etkinliği, söylenen şarkılar, çocuğa grupla birlikte hareket etme, eş zamanlı başlama, sonlandırma, uyum becerisini geliştireceği, işbirliğine dair disiplin kazanacağı türden bir etkinlik olup kuşkusuz onun sosyalleşmesinde ve özgüvenini geliştirmesinde çok önemli bir yere sahiptir.

Müzik ve Duygusal Gelişim

Müzik duygusal zekâ ile yakından ilişkilidir. Duygusal zeka; kendi duygularını tanıma, yönlendirebilme, ilişkileri yönlendirebilme, karşı taraf ile empati kurabilme gibi beceriler sağlar. Kuşkusuz duygusal zekâsı (EQ) yüksek olan çocuklar kendi duygularını tanıyıp, olaylar karşısında iç görü kazanabilmektedir.

Bireysel çalgı çalmaya dayanan müzik uğraşları çocuğunuz enerjisini olumlu yönlendirebileceği, kişisel doyum sağlayabileceği ve ritim-melodi duygusunu geliştirebileceği türden bir etkinliktir.

Müzik ve Psiko-Motor Gelişim

Şarkılardaki nota kurallarına uyarak nefes alma, solunum kontrolünü ve akciğer gelişimini sağlarken; çalgılarla çalışma, vuruşlar, müzik eşliğinde yapılan dramatizasyonlar, ince ve kaba kas gelişimini olumlu etkiler.

Müzik ve Dil Gelişimi


Sesler anne karnındaki bebeğin dünya ile ilk iletişim aracıdır. Anne karnından itibaren başlayarak seslere tepki veren çocukta doğumla birlikte bu hız kazanır. Konuşma ve dil yeteneği ile birlikte doğan bebek, önce çevresindeki sesleri dinler, onları anlamlandırmaya ve taklit ederek benzerlerini çıkarmaya çalışır, daha sonra kendini anlatmak ve çevreyi tanımak için sözcüklerden kelime ve kelimelerden cümleler kurar.

Erken çocukluk dönemine rastlayan dil gelişimi için en önemli destekleyiciler akran grubu içinde bulunmasının yarattığı destekleyici ortamla birlikte, öğretilen şarkılar, tekerlemeler ve tabiî ki müzik dersidir.

Müzikle Terapi

Müzikle terapi eski çağlardan itibaren uzmanların ilgisini çekmiştir. Eski Yunan, Roma ve Çin den sonra bugün giderek yaygınlaşarak tüm dünyada kullanılmaktadır. Müziğin stresle başa çıkma, duygu durum düzenleme ve dikkat konsantrasyon üzerindeki yapıcı etkileri vardır.

Sağlıklı çocuklarda kullanılabildiği gibi, yaygın gelişim bozukluğu, öğrenme güçlüğü, mental retardasyon, dikkat eksikliği ve hiperaktivite, otizm, asperger sendromu gibi psikiyatrik rahatsızlıklarda da tedavi edici veya tedaviyi destekleyici olarak kullanılmaktadır.

Müzikle terapi, dikkat süresini uzatma, konsantrasyon ve öğrenme zorluklarının aşılması için dikkat geliştirme merkezlerinde de kullanılmaktadır. Başarı için dikkat ve konsantrasyon temel koşuldur. Konsantrasyonla birlikte çocuklar gördüklerini, duyduklarını ve yaşantıları derinlemesine deneyimleyebilmekte ve uzun dönemli hafızaya atabilmektedir. Hedefleri belirleyebilme, başladığı işi sürdürme ve sonlandırabilme hep konsantrasyon ister.Konsantrasyonu sağlamanın en iyi yollarından biri müzik eğitimidir.

Çocuklarda bizim gibi tüm duyguları yaşayabilmektedirler. Mutlu olabildikleri gibi, zaman zaman da mutsuz, hassas, kırılgan ya da tatminsiz olabilmektedirler. Müzikle birlikte duygularını tanımayı öğrenen çocuklar bu duyguları için gerekli olan boşaltımı yine müzik kanalı ile yapabilmektedirler.

Yine müziğin duygu durum üzerindeki olumlu etkilerinden ötürü özellikle depresyon gibi duygu durum bozukluklarında tedavinin bir parçası ve rahatlama yöntemi olarak kullanılmaktadır.

Okul Öncesinden Başlayarak Müzik Eğitimi

Bir çocuğun gruba yönelik verilen müzik eğitimi ile ilk karşılaşma yeri çoğu zaman okul öncesi kurumlarında olur. Küçük yaş çocuklar için müzik dersi; müzik aletlerini, çıkardıkları sesi tanıyarak başlar, kurgulanmış bir oyun kıvamında çocuklara sunulur. Özellikle orff yaklaşımı ile birlikte verilen müzik derslerinde çocuklar oynuyor, zıplıyor, dans ediyor ve hikayeler eşliğinde dramatizasyonlar yapıyorlar. Birlikte çalışma fırsatı bulduğumuz bir dönemde müzik öğretmeni sevgili Can Emre Uygan’ ın da söylediği gibi bazen korsan orkestrası, bazense Macar dansçılar eşliğinde yağmurdan kaçan bıdık tavşanın peşine düşüyor, müzik dinamiklerini kahkahalar eşliğinde çalışıyorlar. Onlar eğlenip öğrenirken, bize de müzik yoluyla artı bir boşaltım aracına sahip olan ve beyin gelişimi desteklenen çocukların tüm gelişim alanları açısından ilerlemelerini görüp mutlu olmak düşüyor.

Ebeveynlere Öneriler
  • Anne karnında bebeklerin dışarıdaki sesleri duydukları ile ilgili güçlü kanıtlar vardır. İçlerinde bulundukları amnio sentez sıvısı nedeniyle daha boğuk ve düşük frekanslı sesler doğumla birlikte netlik kazanır. Yine anne karnında da benzerini duydukları düşünülen elektirik süpürgesi, fön makinesi, araba motorunun çalışırken çıkarttığı gibi düşük frekanslı sesler onları rahatlatıp sakinleştirir. Çocuğun dış dünyaya uyum sağlamasıyla birlikte giderek daha yüksek ve ritim içeren sesler onların dikkatini çeker ve tatmin eder.
  • Gün içinde birçok ses dalgası bize ulaşıyor. Çevrenizdeki seslere çocuğunuzun dikkatini çekin; farklı insan sesleri, hayvan sesleri, taşıt sesleri, doğa sesleri, ev aletlerinin sesleri gibi böylelikle çocuğunuzun müzik kulağını olabildiğince erken yaşta geliştirmeye başlar ve müzikle ilgilenmesini sağlarsınız.
  • Evinizde çocuğunuza ait ve istediği zaman ulaşabileceği bir müzik arşivi olmalıdır. Olabildiğince farklı dillerde, farklı kültürlerde ve farklı ritimlerde şarkı ve müzik cd leri bulundurun.
  • Bebeklik döneminde ses çıkaran nesneler çocukların ilgisini oldukça çeker. Çocuğunuz için oyuncak alırken, müzik aletleri, ses çıkaran veya şarkı söyleyen ayıcıklar, müzik çalar, vb. tercih edin.
  • Okulda hangi şarkıları öğrendiğini sorun, size söylemesini isteyin. Şarkıların söz veya ritmini ilk başlarda öğrenememiş olan çocuğunuz için eğitim programından takip ederek birlikte söylemek için siz bir adım atın.
  • Boş zamanı değerlendirme etkinliği olarak mutfaktaki, tencere, kapak, kaşık, vb kullanarak kendi orkestranızı kurabilir veya bir pet şişeye pirinç, nohut koyarak müzik aletinizi yapabilirsiniz. Bu sayede çocuğunuzla nitelikli zaman geçirirken, yaratıcılığını ve müziksel zekâsını da desteklemiş olacaksınız.
Unutulmamalıdır ki müzik sadece icra etmekten ibaret değildir!!
  • Ebeveynlerin müzik için yapmaları gerekenler yanında, yapmamaları gereken de bazı şeyler vardır.“Çocuğumun müzikle uğraşmasını istiyorum acaba ne çalmalı” bakış açışı yanlış olduğu kadar sakıncalıdır da. Örneğin piyano çalmasını istiyorum deyip kendi kararınız doğrultusunda başlatılan dersler, çocuğunuzu müzik ten soğutmaya kadar varabilir. Bu konuda her müzik aletinin çocuğun ilgi, yaş ve gelişimi ile de doğrudan bağlantılı olduğunu unutmayın. Örneğin 4-5 yaşındaki bir çocuğa gitar çaldırmaya çalışmak, ince kas gelişimi yeterli olmadığından, canını yanacağı için müzik ve müzik aletlerinden uzaklaşmasına da neden olabilir.
  • Yapılan bir diğer yanlış ise; istenilen davranışla ilgili uygun model oluşturamamaktır. Anne karnından başlayarak müziği çocuğunuza tanıtmalısınız. Çocuğun dünya ile ilk iletişim aracı seslerdir. Farklı seslere çocuğunuzun ilgisini çekin. Müziğin etrafınızda olmasını sağlayın. Dinleme günlük bir alışkanlık olmalı, çocuk oturup dinlemeye zorlanmamalıdır. Yemek hazırlarken, yerken, uykuya dalarken, eğlenmek istediğinizde dans etmek için, rahatlatması için vb.

Uzm. Psk. Duygu KARAKULAK TAKVİM
Çocuk, Ergen ve Oyun Terapisti


KAYNAKLAR

- BACANLI, Hasan; “Gelişim ve Öğrenme”, Nobel Yayın-Dağıtım, 4. Basım, Ankara 2001

- BEACHWOOD, Michael; “Startling New Discoveries About Music Effects On The Brain” (Müziğin Beyne Etkileri İle İlgili Şaşırtıcı Yeni Buluşlar) ABD Ulusal Haber Servisi, 1997, Çeviren: ESKİOĞLU, Itır

- EDWARDS, Rob; “Children Learn Faster To The Sound Of Music” (Müziğin Sesiyle Hızlı Öğrenen Çocuklar), New Scientist, May 1996, Çeviren: ESKİOĞLU, Itır

- G.HUSAİN, W.F.THOMPSON, E.GLENN; “Effects Of Musical Tempo And Mode On Arousal, Mood, and Spatial Abilities” (Temponun ve Majör-Minör Tonların; Uyarılma Düzeyi, Duygu Durum ve Uzaysal Becerilere Etkileri); Music Perception; Winter 2002, Vol.20, No.2, 151-157 Çeviren: ESKİOĞLU, Itır

- KLIEVER, Garry; “The Mozart Effect” (Mozart Etkisi),New Scientist; 1999 Çeviren: ESKİOĞLU Itır

- SEYREK H.& SUN M.; “Okul Öncesi Eğitiminde Müzik”; MEY Yayınları, 19??, İzmir

- TUFAN, Selmin; “Müzikte Erken Eğitimin Önemi ve Koşulları” ; “2000” e Doğru Müzik ve Sahne Sanatları Eğitimimizde Yeni Düşünceler Sempozyumu; 1992; Mimar Sinan Üniversitesi Devlet konservatuarı, İstanbul

- UÇAN, Ali; “Müzik Eğitimi Temel kavramlar-İlkeler-Yaklaşımlar”; Müzik Ansiklopedisi Yayınları; 1994, Ankara








Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuk ve Müzik" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Duygu KARAKULAK TAKVİM'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Duygu KARAKULAK TAKVİM'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Duygu KARAKULAK TAKVİM'in Yazıları
► Müzik, Beyin ve Öğrenme Psk.Mehmet CEYLAN
► Mutlu Çocuk mu Proje Çocuk mu? Psk.Yasemin TÜZEMEN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Çocuk ve Müzik' başlığıyla benzeşen toplam 13 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kardeş Kıskançlığı Kasım 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


16:33
Top