2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuğunuz Kurallara Uymuyor mu? Ceza Vermek Yerine Sonuçlara Katlanmayı Öğretin
MAKALE #13112 © Yazan Psk.Gözde ÖZÇİÇEK KALA | Yayın Ağustos 2014 | 6,903 Okuyucu
Çocuklar sınırları her zaman net bir şekilde bilmek isterler. Bu, hem ne zaman ne şekilde davranacaklarını bilmelerini sağlar hem de kendilerini güvende hissetmelerini. Ancak, bazen kuralların onlara “dur” dediği yerleri hemen kabul etmek istemezler ve sınırları zorlamaya başlarlar. Siz akşam sekize kadar dışarıda durmasına izin vermişsinizdir ancak o 10’da gelmeyi huy edinmiş olabilir. İnternetin kullanılması için günde bir saati yeterli görüp kapatmasını istediğinizde, o bir saat her gün üç saati buluyor olabilir. Kabul görmeyen kurallar karşısında kendinizi çok çaresiz hissedebilirsiniz. Sanki çocuğunuz sizi hiç duymuyor ve kendi kurallarını kendisi koyuyormuş gibi görünebilir. Bu noktada anne baba olarak durup düşünür, çözüm yolları aramaya başlarsınız. Çözüm yolu olarak birçokları tarafından ilk akla gelense “ceza” fikridir. Ceza, çocuğun davranışlarının değişmesi ve anne babanın güç ve kontrolü yeniden kazanabilmesi için etkili bir yolmuş gibi görünür. Peki, ceza gerçekten de kontrolü tekrar ele almak için uygun bir yöntem midir? Bunu biraz sorgulamak gerekebilir. Ceza ile anne baba olarak kontrolü ele alabilirsiniz. Çocuğunuz gücün sizde olduğunu hisseder. Ancak gücün ceza veren tarafta olması cezalandırılan tarafın kendisini güçsüz, zayıf ve yalnız hissetmesine sebep olur. Çocuğun yaşadığı engellenmişlik durumu öfke hissetmesine sebep olur. Çocuk olumsuz davranışı tekrarlamasa da ilişki zarar görür ve istenmeyen davranışın yerine koyabilmesi için olumlu olanı da öğrenmek için fırsat bulamaz.

Cezadan elde edilecek sonuçlardan çok daha etkili sonuç veren ve yalnızca istenmeyen davranışı değiştirme üzerine odaklanmayıp hayata dair daha doğru bir mesaj veren yol cezadan farklıdır. Bu yol, kuralları belirledikten sonra çocuğun kendi olumsuz davranışlarının sonuçlarını görmesine izin vermek ve çocuğun bu sonuçlara katlanmasını sağlamaktır. Çocuğun kendi davranışına katlanması çocuğun öğrenmesine yardım eder ve gelişimini destekler, hatalardan ders almasına yardımcı olur. Çocuğa davranışlarının kendi seçimi olduğu ve bu davranışların sonuçlarının da kendi sorumluluğunda olduğu fark ettirilmelidir. Böylece çocuk, kötü bir sonuç ile karşı karşıya kaldığı zaman bilir ki, bu kendi seçiminin bir sonucudur ve öfkelenmek yerine durumu kabul eder.

Çocuğunuzun kendi davranışlarının sonuçlarına katlanmayı öğrenebilmesi için;
1. Önce sınırları belirleyin ve çocuğunuza kendi hayatınızdan örnekler vererek her davranışın bir sonucu olduğunu açıklayın.
2. Zaman ayırın ve istenmeyen davranışların sonuçlarının neler olabileceğine birlikte karar verin.
3. Çocuğunuz hangi davranışının sonucunda neyle karşılaşacağını bilsin ve bunları önceden kabul etmiş olsun.
4. Kuralları belirledikten sonra evdeki herkesin görebileceği bir yere asın. Kuralları belirlerken, eğer bu kurala uyulmazsa sonucunun ne olacağını da yazın. Örneğin; kural, “vurmak yok” olarak belirlenebilir ve bu kurala uymayanlar 5 dakika tek başına odasında oturabilir. Diğer bir kural “Verilen ödevleri tamamlamak” olabilir ve bu kurala uymadığı zaman televizyon ve bilgisayar oyunundan mahrum edebilirsiniz.
5. Yalnızca negatif davranışlar için değil pozitif davranışlar için de sonuçlar belirleyin. Örneğin, kitap okuduğu zaman bunu öncelikle fark edip sözel olarak övün ve ardından arkadaşıyla dışarıda daha uzun süre kalmasına izin verebilirsiniz.
6. Bu sonuçları kararlaştırdıktan sonra uygulama konusunda kararlı olun ve ardından farklı ve daha olumlu bir sonuç elde etmek için nasıl daha farklı davranabileceğini birlikte tartışın.
7. Ona istenmeyen sonucu kendisinin seçtiğini ve yine kendisinin değiştirebileceğini hatırlatın.
8. İstikrarlı olun. Unutmayın ki bu bir güç savaşı değil ve kendi davranışlarını değiştirmek yalnızca çocuğunuzun kontrolünde. Size düşen ise o hangi davranışı seçerse hep aynı sonuçla karşılaşmasını sağlamaktır.
9. Öfkeli ve suçlayıcı yaklaşmayın. Yalnızca çocuğunuzun davranışının sonucunu görmesine izin verin.
10. Kuralların ve sonuçlarının uygulanabilir olduğundan emin olun. Etkin olmayan ve çocuğunuzu öfke krizine sokabileceğini düşündüğünü kurallar ve sonuçlar yerine etkin ve öğretici olanları tercih edin.

Kuralları ve bu kurallara uyumadığı takdirde sonucunun ne olacağını önceden belirlediğinizde istenemeyen bir davranış ile karşılaştığınızda o anda bir çözüm bulmaya çalışmayacak ve daha önce belirlediğiniz maddeleri uygulamaya koyacaksınız. Bu çocuğunuz için de ani ve beklenmedik bir durum olmayacağı için daha kolay kabul edilebilir olacaktır. İlk etapta öfke belirtileri gösterip reddedici yaklaşsa da sabırlı ve tutarlı olup ona daha önce konuşulanlar hatırlatarak bunlara uyması sağlamanız önem taşır. Diğer önemli noktalardan biri de kuralların her zaman geçerliliğini koruması ve bu kuralların ihlali durumunda çocuğun her zaman aynı sonuçla karşılaşmasıdır. Eğer belirlenmiş olan sonuçlar bazen uygulanıp bazen uygulanmıyorsa, fazlaca esneklik gösteriliyor, affediliyor ya da kızgınlık ve suçlama ile birlikte uygulanıyorsa bütün bunlar istenmeyen sonuçlara sebep olacaktır.

Bazen de anne babalar önceden belirledikleri kuralları daha sonra fazla katı bulabilir ve gerçekten çocuğunu üzmeye deyip değmeyeceğini sorgulamaya başlayabilir. Esneklik göstermenin çocuğu ile daha az gerilimli daha rahat bir ilişki içinde olmalarını sağlayacağını düşünebilir. Kurallar koymak her anne baba için kolay olmaz. Anne baba olarak kurallar koymak çocuğunuz tarafından kötü anne baba olarak algılanmanıza sebep olabilir. Kuralları uygularken ebeveyn olarak zaman zaman kendinizi iyi hissetmeyebilirsiniz. Ancak, çocuğa etkili sınır koymak uzun vadede ilişkinizin daha sağlıklı olması için çok önemlidir. Kurallara uymak zorunda olmak çocuğunuzun o anda üzgün görmenize sebep olabilir ancak bunun çocuğunuz için en doğrusu olduğunu unutmayın.

Bir anne ve babanın en büyük görevi çocuklarını gerçek yaşama hazırlamaktır. Gerçek hayatta herkes kendi davranışlarının sorumluluğunu alır ve davranışların sonuçları pozitif de negatif de olabilir. İşyerinde verimli ve iyi çalışırsanız işinizde yükselirsiniz, öte yandan sorumluluklarınızı yerine getirmezseniz işten kovulabilirsiniz. Hayatın bu gerçekçi tarafı çocuğunuz tarafından da öğrenilmesi gereken bir gerçektir. Çocuk her davranışınıza karşılık bir sonuç elde eder ve bu sonuca bağlı olarak da o davranışı devam ettirip ettirmeyeceğine karar verecektir. Bu yaklaşımı içselleştirip çocuğunuzla işbirliğine dayalı sınırları belir bir ilişki içine girdiğinizde çocuğunuz ile güç savaşına girmeden onun hayatını bir düzene sokmasına yardım etmiş olacaksınız. Ancak bazen siz bu sağlıklı ilişkiyi kurmaya çalışırken, tüm çabalara ve teşviklere rağmen çocuğunuz kurallara uymayı yine de reddedebilir ve sorumluluk almaktan kaçınıp sınırları zorlamaya devam edebilir. Tüm bu negatif davranışlar kimi zaman çocuğunuzun derinlerde taşıdığı daha büyük sorunların bir sonucu olarak ortaya çıkmış olabilir ya da bu negatif davranışlardan ikincil kazanımlar elde ediyor olabilir. Örneğin, inatlaşmanın sizinle iletişim kurmanın tek yolu olduğunu düşünüyor olabilir. Ebeveyn olarak elinizden geleni yapmak isteseniz de bunun yeterli olmadığı durumlar olabilir. Böyle zamanlarda ise bir uzmana gitmeyi ertelememek ve geciktirmemek en doğrusu olacaktır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuğunuz Kurallara Uymuyor mu? Ceza Vermek Yerine Sonuçlara Katlanmayı Öğretin" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Gözde ÖZÇİÇEK KALA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Gözde ÖZÇİÇEK KALA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Gözde ÖZÇİÇEK KALA'nın Makaleleri
► Hayır Demeyi Öğretin Psk.Dnş.Perihan SAYIN
► Katarsis Yerine Düzeltici Deneyimleme ÇOK OKUNUYOR Abdullah ÖZER
► Ödül ve Ceza Psk.Dnş.Banu KAYIK
► Ceza mı? Disiplin mi? Psk.Büşra BÖREKÇİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Çocuğunuz Kurallara Uymuyor mu? Ceza Vermek Yerine Sonuçlara Katlanmayı Öğretin' başlığıyla benzeşen toplam 41 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Çocuklarda Okul Fobisi Haziran 2014
► Anneden Ayrılamama Haziran 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


16:54
Top