2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



"Otizm" E Farklı Bir Bakış
MAKALE #10695 © Yazan Değer ÇAĞLI METE | Yayın Nisan 2013 | 4,063 Okuyucu
2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü için kurulabilecek bir çok cümle var. Bir güne sıkıştırılmaması gereken, her zaman için yaratmaya çalıştığımız bu farkındalığı arttırmanın önemi tartışılmaz. "Otizm" in ne anlama geldiğine, klasik tanımlamalar çerçevesinde bakmak değil de içerden bakmaya çalışmak duruma dair farkındalığımızı daha da arttıracaktır. "Otizm" i anlamak bize muhakkak daha farklı bir pencere açacak, bazı sıkıntılı durumlarda çözüm yollarını daha rahat görebilmemizi sağlayacaktır. Belki de ilk anlamamız gereken; otizmin bir hastalık ya da kusur değil de; bir başkalık, bir farklılık olduğudur. Farklı bir kültür olarak yorumladığımızda daha uygun bir yaklaşımda bulunmuş oluruz. En azından bu alanda çalışan eğitimciler ya da ebeveynler; bu açıdan bakmaya çalışacak olurlarsa, başka bir kültürü anlamak için verilen mücadeleye benzer bir çaba sarfedecekler ve çok daha verimli olacaklardır..

Neden bu farklılığı anlamak ya da içerden bakmaya gerektiğine dair bir çok örnek verebiliriz. Bu örneklere öncelikle eğitim süreci ve eğitimciler açısından bakacak olursak, ders sürecini belirlemede çocuğu iyi gözlemlemenin ne kadar önem taşıdığını daha iyi görürüz.

Örneğin; Saçını kestirmeyen bir çocuğun dokunmaya duyarlılık ile ilgili özelliklerini bilirsek; nasıl yaklaşmamız gerektiğine, hangi çözümün daha uygun olacağına daha kolay karar veririz.

Yine başka bir örnekle yolumuza devam edecek olursak; dokunulmayı sevmeyen, gıdıklanmaya olumsuz tepki veren bir çocukla gıdıklama oyunu oynayarak derse başlamak uygun olmayacaktır. Ancak gıdıklamaya alıştırmak için yapılandırılmış bir başka yöntem elbette ki denenebilir. Bu yöntem, daha etkili olması amaçlı; ders planına dahil edilerek, ödüllü bir çalışma niteliğinde sunulabilir. Çalışmanın nasıl sunulacağına eğitimci çocuğu tanıyarak ve aileyle işbirliği kurarak karar verecektir. Hedefler zaten yapılan değerlendirme sonucunda çocuğa özel belirlenmektedir. Hedefleri yapılandırırken de yine iyi gözlemlemek ve çocuk özelinde karar vermek gerekecektir.

Örneğin ; zıplamayı seven ve derse adaptasyonda güçlük çeken bir çocuk için zıplama, ders şemasında ödül olarak sunulabilir ya da ders başlangıcında da kullanılabilir. Bu seçenek yine çocuk özelinde belirlenecektir.

Aileler için de durum farklı değildir. Çocuğunu iyi gözlemleyen bir aile; sıkıntı yaşadığı zaman nasıl bir çözümün daha etkili olduğuna daha rahat karar verecektir. Tabii ki eğitimcinin desteği önemlidir ancak, ailenin yaklaşımının önemi de tartışılmazdır. Her aile çocuğunu birçok kişiden iyi tanır ancak; kaliteli gözlem, çocuğun özelliklerini bilmenin de önünde gelir. Çünkü çocukların özellikleri sıklıkla değişebilir ve aileler bu özelliklerin neden, hangi durumda ve zamanda nasıl değiştiğini yeterince gözlemlemek durumundadırlar ki; durumlara uygun çözüm yolları üretebilsinler.Tabii ki aynı gözlemi, her ne kadar zaman kısıtlılığı yaşasa da eğitimciler de yapmak durumundalardır.

Çocuğu iyi tanımanın en kolay yolu; hem aileden bilgi almak, hem de değerlendirme derslerini verimli bir şekilde planlamaktan geçer. Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış gözlem süreleri oluşturmak gerekecektir. Ayrıca çocuğun sevdiği ve sevmediği her şeyin (durum,mekan,kişi, nesne,yiyecek....vb) listesi hem aileden alınmalı, hem de eğitimci oluşturduğu bu gözlem sürelerinde, bu listeyi kendisi de oluşturmalıdır. Ailenin verdiği bilgi elbette ki çok önemlidir fakat, her zaman yeterli olmayabilir.Üstelik çocuk evde gösterdiği tepkileri başka bir ortamda göstermeyebilir. Bu nedenle eğitimci çocuğun sevdiği ve sevmediği herşeyi klendi de gözlemlemeli ve not etmelidir. Çünkü tüm bu gözlemleri ders sürecini yapılandırmada kullanması gerekecektir.

Örneğin; çocuklarımızın takıntılarını (nesne, kişi, durum takıntısı gibi..) her zaman yok edemeyiz.Zaten bu tutum ve davranışlar zaman içinde yön değiştirmektedir. Ancak yapılandırılmış çalışmalar sayesinde takıntıları azaltabilir, daha uygun ve kabul edilebilir davranışlara dönüştürebiliriz. Zaten otistik özellikler taşıyan bir birey için önemli ve öncelikli olan; baştan ayağa değişmek değil, daha kabul edilir ve toplum içinde daha uyumlu yaşayabilir hale gelebilmektir.

Aslında bu durum onlar için değil; biz eğitimciler ve aileler için önemlidir. Çocuklarımız, o bizden farklı algıladıkları dünyada, kendi yarattıkları uyaranlarla mutludurlar. Çıkmak istemedikleri dünya güvenlidir ve onları o dünyadan çekip çıkarmak bizim uğraşımızdır. Kaygı düzeylerinin ilk başta yüksek olması da bundan dolayıdır. O duvarı yıkma çabası ve görevi hep bizleri olmuştur ve olacaktır da..Çünkü bizim algıladığımız biçimiyle var olan dünyada yer alan farklılıkları ve işlevsel eylemleri keşfetmeye ve bu keşiften haz almaya çocuklarımızın da hakları vardır. Uygun ve kaliteli eğitim sonucu bu hazzı muhakkak yaşadıkları tarafımızca gözlenmiştir. Bazıları bu duvarın bir kısmını çok daha kolaylıkla yıkabilmektedirler. Çünkü artık onlar da eğitim süreci başladıktan sonra bu duvarı yıkmak için çaba sarfetmeye başlamaktadır. Çünkü her ne kadar kendi algıladıkları biçimde mutlu görünseler de, bizim farklılığımızı algılamak onları mutlu etmekte ve çaba göstermek için motive olmaya başlamaktadırlar. Elbette duvarı ne kadar kolaylıkla yıktıkları, yelpazenin neresinde yer aldıklarına da bağlıdır. Başlangıç düzeyleri ve ilerleme hızları çok önemlidir. Eğitime ve işbirliğine açık olmaları, yaşam şartları, aldıkları eğitimin kalitesi ve tabii ki bilişsel süreçleri çocuklarımızın gelişiminde çok belirleyicidir. Ama en çok da onları yeterince tanıyabilmemiz ve uygun yolları çizmelerine yardımcı olmamız önemlidir ki, uygun rehberlik bu duvarı yıkmada vazgeçilmez olandır.

Çocuklarımızla ilgili "Neden böyle davranıyor?" sorusunun elbette bir sürü yanıtı olabilir. Bu yanıtlar her çocuğa göre değişebileceği gibi, bir çocuk için de değişebilen bir çok yanıt olabilir. Çocuğun gün içindeki ruh hali de değişkenlik gösterebileceğinden; sabahki yanıtımızla öğleden sonraki yanıtımız bile birbirinden farklı olabilir. Tetikleyici unsurlar bu yanıtlara varmamızda önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle çocuklarımızı iyi gözlemlemek çok önemlidir. Çünkü her zaman aynı nedenler söz konusu olmadığında, çözümler farklılaşacaktır ki; bu farklılıkları gözden kaçırmamak gerekir.

Özellikle de bazı çocuklarımızın davranışsal alanda, yaşadıkları bazı durumlarda, öfke kontrolünde güçlük çektikleri bilinmektedir. Eğitim sürecine destek olarak ilaç kullanan çocuklarımızın gözlemi ve kontrolü çok önemlidir. Bu nedenle de özel eğitim bir ekip çalışmasıdır ve bu ekipte yer alan herkesin işbirliği halinde çalışması gerekir. Eğer aile birbirinden haberdar olmayan ekip üyeleriyle çalışıyorsa, çocuğun ilerlemesi mümkün olmayabilir ya da gelişim hızı çok yavaş olabilir. Davranışlarda gözlenen sıkıntıların çözümü ise, sağlıklı bir ekipten bahsetmiyorsak eğer, her zaman mümkün olmayabilir. Eğitimcinin gözlemlerinin psikiyatrist tarafından, sürece katılan diğer öğretmenler tarafından, ayrıca tüm aile bireyleri tarafından bilinmesi gerekir. Bu noktada paylaşım ve işbirliğinin önemi tartışılmazdır. Çünkü gözden kaçırılan en ufak bir nokta, büyük bir sorunun çözümü olabilir.

İlaç kullanan çocuklarımızın hem aile,hem de eğitimciler tarafından izlenerek psikiyatriste geri bildirim vermeleri gerekmektedir. Bazı durumlarda yaşanan olumlu- olumsuz değişimlerin sebebi ancak sağlıklı gözlemler sonucu tespit edilebilir.

Örneğin; bazı istekleri gerçekleşmediği zaman öfke kontrolünde sıkıntı yaşayan bir öğrenciyi sürekli gözlemlediğimizde, her zaman aynı sebepten dolayı öfke nöbeti yaşamadığını görebiliriz. Davranışın ortaya çıktığı zaman, mekan, durum ve o ana dair dinamikler çok önemlidir. Bazen öğrenci, istediklerini elde etmek için değil de; kaygı düzeyi arttığı için, rutini beklenmedik bir şekilde bozulduğu için veya o an için çözülemeyen herhangi bir sebepten ötürü davranış problemi sergiliyor olabilir.

Bu nedenle diyoruz ki; her çocuğumuz önemlidir. Çocuklarımızın yaşadıkları anlık dalgalanmalar da olabilir ve yaşanılan her an, her durum bizim için önemlidir. Bu ve benzeri durumlarda "Otizm" e doğru bakabilmek ve sağlıklı gözlem yapabilmenin önemi daha iyi anlaşılmaktadır.

Reh. Öğr.
Değer Çağlı METE

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
""Otizm" E Farklı Bir Bakış" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Değer ÇAĞLI METE'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Değer ÇAĞLI METE'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Değer ÇAĞLI METE Fotoğraf
Değer ÇAĞLI METE
İzmir
Özel Eğitim Uzmanı
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi16 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Değer ÇAĞLI METE'nin Yazıları
► Empatiye Farklı Açılardan Bakış Psk.Bengisu Nehir AYDIN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında '"Otizm" E Farklı Bir Bakış' başlığıyla benzeşen toplam 26 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Düş Parçası... Kasım 2008
◊ Seni Yakaladım!!! Kasım 2008
◊ Kraker... Kasım 2008
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


01:28
Top